Dit zijn de slechtste paasdagen ooit
Het weer kan met Pasen alle kanten op, van sneeuw tot zomerse condities. En soms is het heerlijk om dicht bij het paasvuur te staan, want het kan zelfs nog matig vriezen tijdens de paasnachten. Dit jaar kiest het weer de rustige lentevariant. Het is licht wisselvallig met zon, wolkenvelden en soms wat regen. Het wordt een graad of 15. Hoe anders was dat in 2021. Tweede Paasdag trokken hagel- en sneeuwbuien over het land en de temperatuur daalde overdag tijdens winterse buien onder het vriespunt! Lees hier meer over de slechtste paasdagen die we ooit gehad hebben. ExplainerPasen valt dit jaar op zondag 9 en maandag 10 april. Vorig jaar viel Pasen op 17 en 18 april en soms vallen deze feestdagen al in maart, zoals 27 en 28 maart 2016. De datum waarop Pasen valt hangt af van maanfasen. Al in het jaar 325 werd bepaald dat Pasen moet worden gevierd op de eerste zondag na de eerste volle maan van de lente. Daarbij wordt 21 maart gehanteerd als start van de lente.
Het paasfeest kan voorkomen in een periode van 35 dagen, van 22 maart tot en met 25 april. Het weer kan daardoor sterk variëren. Vooral in maart kunnen we last hebben van winterse trekjes, terwijl het dieper in april soms juist al zomers kan zijn. Maar de datum zegt niet alles, de grilligheid van het weer in de lente speelt misschien nog wel een grotere rol. Zo kan het dankzij een noordenwind ook eind april nog vriezen en sneeuwen, terwijl warme dagen in maart geen uitzondering zijn door zuidenwinden. Wel is het zo dat de kans op een droge en zonnige Pasen in de loop van april een stuk groter is dan in maart.
Regelmatig nog sneeuw en vorst tijdens Pasen
Sneeuw en vorst zijn zeker geen bijzonder verschijnsel tijdens de paasdagen. Op 14% van de paasnachten heeft het in De Bilt gevroren en in 2013 kwam het op 31 maart, Eerste Paasdag, zelfs tot matige vorst met -5,3 graden. Op de Veluwe werd het in Deelen zelfs -7,8 graden, een record. Een dag later noteerde Leeuwarden -6,6 graden. Door de matige vorst en de koude voorgeschiedenis kon op het Schildmeer in Groningen op Tweede Paasdag worden geschaatst! Verder vroor het ook in 1977 op Eerste Paasdag (10 april) lokaal matig met in Wageningen -6,9 graden op de thermometer.
Volop winter was het in 2008. Op 23 maart 2008, Eerste Paasdag, werd het op weerstation Twenthe -7,0 graden. Daarna volgde sneeuw op Tweede Paasdag. Er lag in de ochtend op veel plaatsen een paar centimeter of zelfs een pak sneeuw, in Vlissingen 12 cm! Nooit eerder was Pasen zo wit. Ook tijdens de Paasdagen in 1937, 1951, 1954, 1964, 1970, 1975, 1977, 1982, 1986, 1994, 1998, 2001, 2008, 2013 en 2021 viel sneeuw. Op grote schaal wit was het alleen in 1937, 1982 en 2008 (zie afbeelding hieronder van Ans Prinsen uit Meddo). Sneeuw is dus geen bijzonderheid, sinds de jaren ’50 komt het gemiddeld eens per 5 jaar voor.
In 2021 viel voor het eerst weer sneeuw sinds 2013. Er waaide op Tweede Paasdag een gure en op de Wadden stormachtige noordenwind en er trokken winterse buien met hagel en sneeuw over het land. Later op de dag begon sneeuw in het noorden zelfs te verstuiven! Omdat de maximumtemperatuur van 6-9 graden al in de nacht werd bereikt, staat deze paasdag niet in de top-10 koudste. Maar koud was het zeker, overdag daalde de temperatuur tijdens buien onder het vriespunt. In De Bilt lukte dit niet met 0,6 graden, maar op weerstation Twenthe was het eventjes -1,2 graden!
Koudste Pasen in 1964 en paaseieren op het ijs in 1845
Bijzonder koud was het in 1964. De Bilt noteerde op 29 en 30 maart respectievelijk 3,9 en 4,5 graden als maximumtemperatuur en daarmee was het recordkoud. Er viel regen en sneeuw en op de Waddeneilanden was het niet warmer dan 1 graad! Dit mag met recht de slechtste Pasen ooit genoemd worden.
Deze eeuw werden in 2013 de laagste maximumtemperaturen gemeten. Zo werd het in De Bilt op 31 maart en 1 april respectievelijk 4,3 en 7,5 graden. In Lauwersoog werd het op Eerste Paasdag niet warmer dan 2,5 graden.
Tijdens de aller koudste maartmaand allertijden in 1845, waarbij de gemiddelde maandtemperatuur -2,3 graden was, viel Pasen vroeg op 23 en 24 maart. Het was deze dagen maximaal 4,4 en 5,6 graden, maar door de winterkou van de weken daarvoor lag er 30 cm ijs op meren en rivieren, waardoor men paaseieren kon eten op het ijs.
Officiële paasstorm in 2016
Ronduit onstuimig was het in 2016. Op Tweede Paasdag (28 maart) kwam het tot een officiële storm met een uurgemiddelde windkracht 9 in IJmuiden en op Vlieland. In de kustprovincies werden zeer zware windstoten van ruim 100 km/u gemeten, op Terschelling kwam het tot een rukwind van 115 km/u. Er trokken daarbij flink wat buien over het land, maar het was niet de natste Pasen.
Daarvoor moeten we naar 1994. In De Bilt viel op Tweede Paasdag, 4 april, maar liefst 24,1 mm. In Twenthe en Drenthe viel plaatselijk meer dan 25 mm. Er vielen felle buien met hagel, onweer en natte sneeuw. Over beide dagen noteerde De Bilt 24,9 mm, een record.
Nat was het ook in 1990. Op Eerste Paasdag, 15 april, viel in De Bilt 18,8 mm. In Zeeland viel lokaal 27 mm. Nog natter was het op Tweede Paasdag 1967. Op 27 maart werd in De Bilt 21,5 mm afgetapt en op andere plekken nog meer, zoals 32 mm in Dokkum.
