Foto gemaakt door Sjef Kenniphaas - Egmond aan Zee  - Eindelijk heeft de koude noordenwind plaatsgemaakt voor de warme oostenwind. Strandweer!
Foto gemaakt door Sjef KenniphaasEgmond aan Zee Eindelijk heeft de koude noordenwind plaatsgemaakt voor de warme oostenwind. Strandweer!
Nu

Het is de eerste officiële tropische dag van 2023!

Zojuist, om 14:20 uur, steeg de temperatuur in De Bilt naar 30,0 graden Celsius en uiteindelijk werd het 30,3 graden. Daarmee is de tropische grens van 30,0 graden voor het eerst dit jaar bereikt en dat is bijna 3 weken vroeger dan gemiddeld. Normaal gebeurt dit namelijk pas op 29 juni. De eerste warme en zomerse dagen vielen dit jaar juist veel later dan gebruikelijk. Op andere plekken werd het nog heter, in Hoek van Holland en Gilze-Rijen liep het kwik op tot 32,3 graden.

Vorig jaar viel de eerste officiële tropische dag juist bijna 3 weken te laat, op 18 juli. Ook in 2021 viel de eerste tropische hitte op het hoofdstation later, op 17 juni. Deze tropische dag was niet alleen de eerste, maar ook meteen de laatste van dat jaar. Het kwam in heel 2021 dus maar tot 1 officiële tropische dag en dat is opvallend weinig, want in het huidige klimaat komt het gemiddeld tot 5 officiële tropische dagen per jaar. Op andere plekken kwam het gisteren en eergisteren al tot de eerste lokale tropische dag(en), waardoor in het zuiden van het land de eerste regionale hittegolf van het jaar een feit is.

20 jaar tropisch

De laatste keer dat het in een jaar helemaal niet tot een officiële tropische dag kwam, was in 1993. Door het opwarmende klimaat is een jaar zonder tropische dagen bijna niet meer voor te stellen, terwijl dat in de vorige eeuw nog regelmatig gebeurde. Het gemiddelde aantal officiële tropische dagen per jaar is in ruim een halve eeuw tijd vervijfvoudigd. Zo hadden we in de jaren ’40 gemiddeld maar 1 officiële tropische dag. In de jaren ’90 was de norm gestegen tot 2, maar deze eeuw kwamen daar dus gemiddeld nog 3 tropische dagen per jaar bij.

De meeste officiële tropische dagen werden echter niet deze eeuw gemeten, maar in 1976. In dat jaar steeg de maximumtemperatuur maar liefst 14 keer tot 30,0 graden of meer. In 2006 noteerde De Bilt er 13, gevolgd door 12 in 2020. Het is een kwestie van tijd voordat het record uit 1976 wordt verpulverd door een nieuw jaar uit deze eeuw.

Eerste tropische dagen steeds vroeger

De eerste officiële tropische dag valt in het huidige klimaat gemiddeld op 29 juni. Dertig jaar geleden, in de klimaatperiode 1961-1990, viel de eerste tropische dag in De Bilt gemiddeld nog op 3 juli. Door de opwarming van het klimaat neemt de kans op tropische dagen toe, ook in het voor- en najaar.

In 1976 werd een recordvroege tropische dag gemeten in De Bilt met op 9 mei 30,4 graden. Daarna komt 1998 met op 11 mei al tropische temperaturen. In 1949 moest tot 5 september worden gewacht op de eerste tropische dag op het hoofdstation en deze eeuw duurde het in 2009 het langst, tot 20 augustus.

Van 1901 tot en met 1993 waren er 37 zomerseizoenen zonder tropische warmte, wat overeen komt met elke 2 a 3 jaar geen tropische dag. Na 1993 kwamen jaren zonder tropische dagen niet meer voor. Van 1905 tot en met 1910 moesten we het 6 jaren zonder doen in De Bilt. Ook in 1979, 1980 en 1981 bleef het kwik onder 30 graden steken.

Jordi HuirneMeteoroloog en presentator