Meer dan een kwart van Europa zit alweer met droogte

Daar waar de regens van de laatste maanden de droogte in Italië vrijwel geheel hebben teruggedrongen, houdt de droogte in Spanje en Portugal aan. Op veel plaatsen ondervindt de natuur er grote hinder van het gebrek aan water. Er zijn de laatste weken ook al diverse bosbranden geweest. Gemiddeld is in de maand mei in Spanje ongeveer 60 millimeter regen gevallen, een fractie meer dan normaal. Voor het waterniveau in de stuwmeren bleek die regen verre van voldoende. De meren bleven, zij het langzamer, verder dalen.

Toplaag opgedroogd

In het noorden van Europa ligt al langere tijd een hogedrukgebied. Het brengt er al meerdere weken een droog, vaak zonnig en ok relatief windrijk weerbeeld. De combinatie van die drie maakt dat veel vocht verdampt. Op steeds meer plaatsen is de toplaag van de bodem dan ook opgedroogd en dat zie je in het plaatje van de European Drought Observatory (EDO) duidelijk terug. De oranje kleuren breiden zich uit. Dit plaatje is van de derde week van mei, maar het gebied met oranje kleuren zal alleen maar nog groter zijn geworden.

In Nederland staat het neerslagtekort (de gevallen neerslag min de verdamping) sinds 1 april nu op gemiddeld 95 millimeter. Daarmee is het inmiddels flink droger dan gebruikelijk in deze tijd van het jaar en zitten we ook boven de lijn van het jaar 2018, waarin het neerslagtekort uiteindelijk rond 300 millimeter uitkwam. Op basis van de huidige verwachtingen komen we aan het einde van de komende twee weken bij de 5 procent droogste jaren terecht, sinds het begin van de metingen. Omdat het vanaf vandaag flink warmer wordt en de zon blijft schijnen, zal het behoorlijk hard gaan met de verdamping.

Drie hogedrukgebieden

Zoals de afgelopen weken al vaker aangegeven, wordt het weer op het noordelijk halfrond op door 3 sterke hogedrukgebieden bepaald. Eén daarvan ligt boven Canada. Het brengt er al lange tijd droog, zonnig en bijzonder warm weer. De omstandigheden in Canada zijn dermate extreem dat er op vele honderden plaatsen natuurbranden zijn uitgebroken. De rook, die ervan afkomstig is, zette het noordoosten van de VS gisteren bijna in et duister. Het tweede hogedrukgebied ligt boven Siberië en het derde .hogedrukgebied zwermt boven het noorden van Europa rond. Dat is verantwoordelijk voor het droge weer bij ons en vanaf vandaag ook voor de oplopende temperaturen door de naar oost draaiende wind.

Het lijkt erop dat de drukverdeling van nu, met die drie sterke hogedrukgebieden op het noordelijk halfrond, behoorlijk standvastig is en voorlopig ook zo blijft. De meeste seizoensverwachtingen en ook de zomerverwachting van Weer.nl wijzen dan ook in de richting van een lange, warme en zonnige zomer, waarvan vooral de eerste helft mogelijk ook erg droog verloopt. Er is opnieuw potentie voor een langdurige droogte, ook in Nederland, Voor de natuur is dat slecht nieuws. Onder meer de bossen hebben in de afgelopen, vaak droog verlopen zomers al klap op klap gekregen. Dit jaar kan daar een nieuwe tik bijkomen.

Steeds warmer

Behalve op de natuur, krijgt de zich opbouwende droogte geleidelijk ook invloed op de temperaturen. Als het zonnig is en de bodem droog, wordt het makkelijker warm dan in een situatie met een natte bodem. Vanaf morgen al kan het in delen van Nederland tropisch zijn. En we zitten nog maar in de eerste helft van juni. Dat belooft bij onveranderde omstandigheden nog wat, zeker als later in de zomer de echt warme stromingen vanuit het zuiden Nederland zouden bereiken. Grote hitte ligt dan wellicht op de loer.