Mogelijke brandlucht tijdens de Paasdagen
Komend weekend is het Pasen en traditioneel worden in delen van Europa dan paasvuren aangestoken. Grote hoeveelheden hout worden op een soms tientallen meters hoge stapel gelegd, die bij het invallen van het duister in de brand wordt gestoken. Het is van origine een echte dorpsaangelegenheid, maar inmiddels is het ook een trekpleister voor veel mensen van buitenaf. Sfeervol en prachtig om te zien natuurlijk, maar de paasvuren hebben ook nadelen, namelijk de enorme rookontwikkeling en de brandlucht. De meeste paasvuren zullen door het droge weer op zondag, Eerste Paasdag, aangestoken worden, maar juist die dag staat er ook een oostelijke wind, waardoor de rook (ook vanuit Duitsland) over ons land wordt geblazen.In het weekend zelf hebben we met relatief rustig weer te maken. Een uitloper van een groot hogedrukgebied boven Scandinavië ligt zowel zaterdag als zondag, Eerste Paasdag, boven ons land en houdt storingen op afstand. Zaterdag kan er vooral in het zuiden nog wel een buitje vallen, maar verder is het droog met een mix van wolkenvelden en zonnige perioden. De wind waait bij ons dan vanuit de noordoosthoek. Zondag trekt het hogedrukgebied zich wat verder terug naar het noorden, waardoor de wind bij ons meer oostelijk wordt. Die Eerste Paasdag verloopt in eerste instantie wat grijs, door mist en nevel die later over lijkt te gaan in velden met lage bewolking. Daaruit kan soms een drup regen vallen, maar veel is het niet. Vooral in de middag lijkt de zon er wat vaker door te komen en is het overwegend droog.
Ongunstige aanvoer vanuit het oosten
Gunstige weersomstandigheden dus voor het aansteken van de paasvuren, maar de zwakke oostelijke wind die erbij waait, is voor ons tijdens Pasen juist niet zo gunstig. Vooral in het oosten van ons land, met name de provincies Drenthe, Groningen, Overijssel en Gelderland, maar ook Friesland en Brabant, worden in het paasweekend namelijk talrijke paasvuren aangestoken. De meest bekende zijn de paasvuren in Twente, de Boakebraandn, doordat de paasvuren daar allemaal relatief dichtbij elkaar staan. Ook in het westen van Duitsland worden talrijke paasvuren ontstoken, waarbij het middelgebergte de Harz zo’n beetje de meest oostelijke grens aangeeft van dit volksgebruik.
Enorme rookwolken en brandlucht
De enorme brandstapels, van soms wel tientallen meters hoog, worden bij het invallen van de avond aangestoken en zijn over het algemeen niet meteen al in de avond en nacht weer uit. Vaak branden de stapels ook daags erna nog een tijdlang door, waardoor er flink wat rook in de lucht komt. En die rookwolken worden met die zwakke oostelijke wind precies over ons hele land geblazen. Kijk dus niet gek op als je in het paasweekend (even) een brandlucht ruikt.
Effect op het weer
De (vele) grote rookwolken kunnen ook hun effect hebben op het weer. De asdeeltjes die in de lucht hangen, treden op als condensatiekernen voor water, waardoor ze de hoeveelheid waterdruppeltjes kunnen beïnvloeden en dus ook de hoeveelheid bewolking. Die bewolking kan vervolgens weer effect hebben op de temperatuur. De zon krijgt namelijk minder ruimte door de bewolking, waardoor het kwik soms toch net iets lager uitkomt dan eerder verwacht.
Gezondheidseffecten van smog
Vooral in de nacht naar maandag en maandagochtend kan er dan ook regionaal sprake zijn van een verslechterde luchtkwaliteit door smog. De term 'smog' is een samenstelling van de twee Engelse woorden 'smoke' (rook) en 'fog' (mist). Smog komt vooral vaak voor in Azië, door een combinatie van rustige weersomstandigheden en veel verkeer en industrie. In ons land is de luchtkwaliteit over het algemeen beter, maar op sommige momenten kan de lucht dusdanig vervuild zijn dat er ook bij ons sprake is van smog. Zoals bijvoorbeeld tijdens Pasen, maar ook tijdens de jaarwisseling kan het voorkomen door het afgestoken vuurwerk. Vooral mensen met longaandoeningen of hart- en vaatziekten kunnen last krijgen van de slechte luchtkwaliteit. Klachten zijn o.a. kortademigheid, hoesten of een verminderde longfunctie.
Later op Tweede Paasdag regen
Op Tweede Paasdag neemt in de loop van de dag de bewolking toe en tegen de avond gaat het vanuit het westen regenen. De wind draait dan naar het zuiden en vanaf dat moment wordt er weer iets ‘schonere’ lucht bij ons aangevoerd. Ook de rest van de week verloopt vervolgens (licht) wisselvallig, met dagelijks wat regen of een bui, en tussendoor wat zon.
