Nieuw onderzoek: 50°C in het Middellandse Zeegebied normaal tegen eind deze eeuw
De kans dat temperaturen in het Middellandse Zeegebied en het Midden-Oosten de 50°C overstijgen neemt snel toe, zo blijkt uit onderzoek dat eergisteren is gepubliceerd in Climate and Atmospheric Science, een partner journal van het prestigieuze Nature. De onderzoekers, werkzaam bij de Met Office en de Universiteit van Bristol, schatten dat de waarschijnlijkheid van het overschrijden van de 50°C met een factor 10 tot 1000 toeneemt op de heetste plekken. Aan het eind van deze eeuw zouden zulke extreme temperaturen daar zelfs jaarlijks waargenomen kunnen worden.Voor het onderzoek hebben de wetenschappers 12 plaatsen geselecteerd in het Middellandse Zeegebied en het Midden-Oosten. Zo komen er plaatsen aan bod in onder andere Spanje, Turkije, Marokko, Tunesië, Israël en Saudi-Arabië. In een klimaatmodel zijn er meerdere berekeningen gemaakt voor de periode van 1850-2100. In ongeveer de helft van die modellen is de uitstoot van broeikasgassen door de mens meegenomen, in de andere berekeningen komen alleen de natuurlijke processen aan bod. Zo kan onderscheid gemaakt worden tussen de temperaturen met of zonder door de mens veroorzaakte opwarming en in hoeverre dat invloed heeft op het overschrijden van de 45°C- en 50°C-grens. De modelberekeningen zijn ook getest op representativiteit met behulp van observaties van weerstations.
Niet alleen de grens van 50°C, ook de waarschijnlijkheid van het verbreken van de grens van 45°C werd onderzocht. De laatstgenoemde waarde was op de meeste van de gekozen locaties al gehaald – met uitzondering van de plaatsen in Jordanië, Israël en Turkije – maar zal, zo blijkt uit het onderzoek, steeds normaler worden in de toekomst. De 50°C is slechts op de locaties in Qatar en Saudi-Arabië eerder al overschreden, maar veel plaatsen zullen later deze eeuw waarschijnlijk volgen. En op de plekken waar de 50°C al eens overschreden is, zal dat steeds frequenter gebeuren.
50 graden zonder klimaatverandering onmogelijk
In een 'natuurlijk klimaat' (een klimaat waarin de mens geen invloed uitoefent) zou het overschrijden van 50°C volgens de wetenschappers op veel van de plaatsen vrijwel onmogelijk zijn, terwijl dit in ons huidige klimaat al op veel meer van de onderzochte plaatsen mogelijk is. Bovendien neemt die kans in de komende decennia rap verder toe.
Zo zou in het ‘natuurlijke klimaat’ alleen in Saudi-Arabië en Tunesië die 50°C sporadisch overschreden kunnen worden. In het huidige klimaat is dat volgens het onderzoek eigenlijk in alle Noord-Afrikaanse landen al mogelijk. Tegen het einde van deze eeuw wordt het overschrijden van de 50°C volgens het onderzoek zelfs een regelmatig terugkerend fenomeen. Alleen op de plaatsen in Israël, Jordanië en Turkije lijkt de grens van 50°C ook dan nog te hoog gegrepen.
Einde deze eeuw ook 50°C in Spanje?
Volgens dit onderzoek neemt ook in Spanje tegen het eind van de eeuw de kans op het overschrijden van 50°C toe, al zal dat daar aanvankelijk nog een uitzondering zijn. De grens van 45°C zal daar dan echter vrijwel jaarlijks doorbroken worden, iets wat in het natuurlijke klimaat nog vrij zeldzaam was.
50°C in Europa lijkt kwestie van tijd
Hoewel volgens dit onderzoek de mogelijkheid tot het doorbreken van de 50°C-grens in Spanje tot het einde van de huidige eeuw op zich laat wachten, is het belangrijk een paar nuances te benoemen. Allereerst gebruiken de onderzoekers het ‘SSP2-4.5’ klimaatpad in hun model. Volgens dit ‘pad’ vlakt de opwarming van de aarde iets na het einde van deze eeuw af. Dit is alleen mogelijk als de transitie naar duurzame energie en uitstootvrije technologieën doorzet en verder versnelt. Negatievere paden met een verder opwarmende aarde zijn ook nog mogelijk. Minder uitstoot en dus minder opwarming is ook nog mogelijk, maar deze gunstigere klimaatpaden raken steeds verder uit zicht.
Een andere nuance is dat dit onderzoek slechts twee plaatsen in Europa meepakt. Het weerstation dat is gebruikt als referentiepunt voor Spanje is met een recordtemperatuur van 46,6°C niet de recordhouder voor Spanje – het nationale hitterecord ligt daar namelijk op 47,6°C, gemeten in La Rambla (Cordoba) op 14 augustus 2021. Hetzelfde kan gezegd worden voor het gebruikte referentiepunt in Turkije. Andere hete pekken in Europa, zoals bijvoorbeeld Europees hitterecord-houder Sicilië (met 48,8°C op 11 augustus 2021) of Griekenland zijn überhaupt niet meegenomen in het onderzoek. Het is daarom zeker niet ondenkbaar dat de 50°C-grens al eerder deze eeuw aan de Europese kant van het Middellandse Zeegebied doorbroken gaat worden.
De laatste nuance is dat het een model blijft – en modellen beschrijven de werkelijkheid niet tot in de perfectie. Ondanks dat een van de beste klimaatmodellen van het moment voor dit onderzoek gebruikt is, blijven bepaalde onzekerheden bestaan. Zo is bijvoorbeeld de resolutie van klimaatmodellen vrij laag, waardoor lokale effecten niet goed meegenomen kunnen worden in de berekeningen. Desalniettemin is dit uitvoerige onderzoek opnieuw een belangrijke maatgever voor wat het Middellandse Zeegebied in de toekomst te wachten staat.
Hitterecords en zorgen
Het onderzoek is in feite niet meer dan een bevestiging van een trend die we al jarenlang zien. Record na record wordt gebroken in het Middellandse Zeegebied. Denk buiten het eerdergenoemde all-time temperatuurrecord in Spanje en het Europees hitterecord - beiden zo'n 1,5 jaar geleden gemeten - bijvoorbeeld aan het verpulveren van het april-hitterecord in Spanje eerder dit jaar. De zorgen zijn dan ook groot voor de gevolgen van de toenemende hitte voor zowel de gezondheid van de lokale bevolking als de financiële situatie in de landen. De landen halen een belangrijk deel van hun BBP uit het toerisme en die sector komt mogelijk onder druk te staan door de hitte.
Lees het hele onderzoek hier:
