Het orkaanrijke en grillige orkaanseizoen van 2024
Het orkaanseizoen van het noordelijk halfrond loopt van 1 juni t/m 30 november. Dit jaar vertoonden de orkanen opmerkelijke activiteit, met veel wisselingen in de stormintensiteit en -frequentie. Het benadrukt de complexiteit van tropische stormsystemen en de invloed van klimatologische factoren op hun ontwikkeling. Hier vind je het overzicht voor de belangrijkste orkaangebieden. Ook doen we een blik op het huidige orkaanseizoen op het zuidelijk halfrond.Atlantische Oceaan
Voor het Atlantische orkaanseizoen van dit jaar werden vooraf 17 tot 25 genaamde tropische stormen verwacht en 8 tot 13 orkanen. Het seizoen eindigde binnen het bereik van het verwachte (grote) aantal tropische stormen. In totaal werden 18 benoemde stormen geregistreerd, waarvan er 11 uitgroeiden tot orkanen en 5 minimaal een categorie-3 orkaankracht bereikten. Vijf orkanen kwamen aan land in de VS.
Tijdens de piekmaanden augustus en september was een opmerkelijke periode van verminderde stormactiviteit. Normaalgesproken vormen deze maanden het hoogtepunt van het orkaanseizoen vanwege het voorkomen van de meest gunstige omstandigheden. Orkanen hebben baat bij hoge oceaantemperaturen, een hoge luchtvochtigheid en weinig windschering. Na tropische storm Chris en orkaan Ernesto bleef het wekenlang stil in het gebied. De oorzaak? Het is deels te verklaren met de opkomende La Niña en de bijbehorende verschuivingen in de positie van tropische depressies. In de late herfst volgde weer een toename in het aantal tropische stormen. Sinds 25 september vormden zich zeven orkanen in het gebied, het hoogste aantal ooit geregistreerd in deze periode.
Het verloop van het 2024 Atlantische orkaanseizoen kende drukke en rustige perioden. Bron: Tropical Central Pacific
De zwaarste orkanen
Het orkaanseizoen van 2024 was impactvol en dodelijk (aldus Matthew Rosencrans, hoofd orkaanvoorspeller bij het Climate Prediction Center van NOAA). Het begon hevig met orkaan Beryl, dat uitgroeide tot de vroegste categorie-5 orkaan ooit in het Atlantische gebied. Orkaan Helene kwam aan land als een categorie-4 orkaan en veroorzaakte enorme schade, voornamelijk in North Carolina en South Carolina. Helene was de dodelijkste orkaan dat de continentale VS trof sinds orkaan Katrina in 2005. Orkaan Milton bereikte de derde categorie en teisterde Florida met een tornado uitbraak en overstromingen.
Stille Oceaan en Noordelijke Indische Oceaan
In het centrale gebied van de Stille Oceaan werd van tevoren een minder actief orkaanseizoen verwacht. Dezelfde omstandigheden die in de Atlantische Oceaan gunstig zijn voor een intens seizoen, zijn juist ongunstig voor de Stille Oceaan. De totale geaccumuleerde cycloonenergie (ACE) in de Stille Oceaan en noordelijke Indische Oceaan ligt aanzienlijk onder het langjarig gemiddelde, wat duidt op een minder actief seizoen.
De totale geaccumuleerde cycloonenergie lag hoger dan normaal in het Atlantisch orkaangebied, maar lager in de Stille Oceaan. Bron: Dr. Ryan N. Maue
Zowel in de oostelijke als westelijke delen van de noordelijke Stille Oceaan werden minder stormen geregistreerd dan gemiddeld. In het oostelijke Pacifische bekken kwamen 12 genaamde tropische stormen voor, waarvan vier orkanen en drie zware orkanen van een hoge categorie. Normaal komen er 8 orkanen voor in dit gebied.
Het tyfoonseizoen in de westelijke Stille Oceaan kende een late start, maar was één van de dodelijkste en kostbaarste seizoenen, voornamelijk veroorzaakt door superyfoon Yagi. In november waren tropische stormen ongebruikelijk actief voor de tijd van het jaar. De Filipijnen werd dit seizoen getroffen door een ongekende reeks van zes tyfoons binnen 30 dagen.
Start seizoen zuidelijk halfrond
Het orkaanseizoen van het zuidelijk halfrond begint doorgaans op 1 november en eindigt op 30 april. Cycloon Chido trof in december het zuidwesten van de Indische Oceaan en was één van de krachtigste stormen in de regio in bijna een eeuw. Op Mayotte, een klein eiland ten noorden van Madagaskar, veroorzaakte de cycloon grote schade en honderden slachtoffers. Ook op het vasteland van Afrika had het slachtoffers tot gevolg.
Het orkaanseizoen op het zuidelijk halfrond begon krachtig met cycloon Chido, vergelijkbaar met de vroege en intense activiteit op het noordelijk halfrond eerder dit jaar. Hoe hevig het huidige seizoen verder zal verlopen, zal met de tijd duidelijk worden. Volgens de vooruitzichten zal het cycloonseizoen van 2024-2025 in de zuidwestelijke Indische Oceaan een normale tot boven normale activiteit tonen. Er worden 9 tot 13 systemen verwacht, waarvan er 4-7 uit kunnen groeien tot een tropische cycloon.
