Deze koffiesoort is het antwoord op de toekomstige koffiecrisis door klimaatverandering
Een tijd geleden schreef ik over het voortbestaan van cacaoplanten in een warmer wordend klimaat met grotere risico’s op extreme neerslag of droogte. De cacaoplant is gevoelig voor deze veranderingen, maar hetzelfde geldt voor de koffieplant. De opkomst van een unieke, nog weinig gebruikte koffiesoort biedt hoop voor degene die dagelijks geniet van een bakje koffie.Klimaatuitdagingen
De koffieplant is slecht bestand tegen extreme weersomstandigheden. Veranderingen in weerpatronen leiden tot slechte of mislukte oogsten. Koffieboeren die hun oogst kwijtraken, verliezen ook hun inkomen en daardoor is het verbouwen van koffie steeds minder aantrekkelijk.
Onderzoek uit 2023 vond een toename van suboptimale groeiomstandigheden door weersextremen in de top 12 koffieproducerende landen. Vijf van de zes meest onzekere jaren vonden plaats tussen 2010 en 2020. Het type gevaar voor koffieplanten is verschoven van te koude omstandigheden naar te warme omstandigheden. De hoeveelheid geschikte koffieteeltgebieden zou tegen 2050 met 50% kunnen afnemen als gevolg van klimaatverandering.

Regionale gebeurtenissen voor alle klimaatgevaren (weersextremen) tussen 1980 en 2020. Het aantal te warme omstandigheden neemt in verhouding toe. Bron: Richardson et al. (2023)
De optimale groeitemperatuur van de twee belangrijkste koffiesoorten, Arabica en Robusta, ligt tussen de 18-22°C en 22-28°C. Ongeveer 60% van de wereldwijde productie is Arabica koffie, maar deze planten gedijen in specifieke klimatologische omstandigheden. Robusta koffie is beter bestand tegen hogere temperaturen, maar de oogst is nog steeds gevoelig voor sterk wisselende regen- en droogteperioden.
De voordelen van Excelsa
De koffiesoort Excelsa staat bekend om zijn aanpassingsvermogen. Deze soort, afkomstig uit een aantal Afrikaanse landen, kan groeien in omstandigheden die minder gunstig zijn voor traditionele koffiesoorten, waardoor het duurzame koffieproductie in een veranderend klimaat kan stimuleren. Excelsa koffieplanten kunnen door hun diepe wortels, dikke leerachtige bladeren en een grote stam beter tegen hoge temperaturen en wisselende neerslagpatronen dan andere koffiesoorten. Daarnaast is het resistent tegen veel voorkomende plagen en ziekten die voorkomen bij traditionele koffieplanten. Deze weerstand maakt Excelsa geschikt voor teelt in regio’s waar klimaatverandering sterk tot uiting komt. Vaak worden de planten geteeld in een gebied met andere bomen en gewassen, wat biodiversiteit verbetert en CO2-uitstoot vermindert. In een monocultuur zijn koffieplanten kwetsbaarder voor extreme weersomstandigheden. De productie van Excelsa koffie wordt vandaag de dag opgeschaald, wat in de toekomst een duurzaam en minder klimaatgevoelig alternatief zal zijn voor de traditionele bonen.