Lange nazomer in Noordoost-Europa
Waar de Alpen afgelopen weekend in de ban waren van een dik pak sneeuw en de westelijke helft van Europa deze week in de ban was van onstuimig herfstweer, daar is het in Noordoost-Europa al een tijdlang zeer warm voor de tijd van het jaar. In Finland werd er vorig weekend zelfs een nieuw warmterecord aangetekend: nog nooit was het er zo laat in het jaar zo warm. Een heuse nazomer aldaar. Momenteel is het ook in het oosten en zuidoosten van Europa erg warm.Dat het koele en wisselvallige weer in delen van West- en Centraal-Europa gepaard ging met warm nazomers weer in het noordoosten van Europa, is niet toe te schrijven aan toeval. Een lagedruksysteem trok afgelopen weekend via Nederland over Centraal-Europa. Omdat de wind rond een lagedrukgebied tegen de klok in waait, hadden delen van West- en Centraal-Europa te maken met een noordwestelijke stroming waarmee koude lucht werd aangevoerd. In het noordoosten van Europa stond juist een sterke zuidoostelijke stroming waarmee warmte vanuit het Midden-Oosten aangevoerd werd. Onder invloed van hogedruk in West-Rusland was het in die regio ook nog eens erg zonnig.
Temperatuurrecords in Finland
Als gevolg van de aanvoer van zeer warme lucht en de grote hoeveelheid zon, werd dagen achtereen de 20 gradengrens overschreden in Finland. Op 26 september werd het 22,9 graden en daarmee werd er een record gezet: nog nooit werd er zo laat in het jaar zo'n hoge temperatuur gemeten. Een record dat een dag later alweer verbroken werd; toen werd het in het zuidwesten van Finland zelfs 23,5 graden. Ook in de Baltische staten werd het zeer warm, met in Litouwen een temperatuur van meer dan 26 graden. De temperatuur lag met deze waarden zo'n 9 graden boven het klimatologisch gemiddelde. De afgelopen week was het aanhoudend warm, maar waren de scherpste kantjes van de warmte er af. Door een voorzichtig afnemende invloed van het hogedrukgebied boven het West-Rusland, kwam er de afgelopen week wat vaker bewolking voor in het zuiden van Finland, maar desondanks ligt de temperatuur aanhoudend een aantal graden boven het klimatologisch gemiddelde.
Geen nazomer in Noord-Finland, wel temperatuurrecord
Ook oktober begon direct met een warmterecord in Finland: in Sodankylä, een weerstation boven de poolcirkel, kwam de temperatuur op de eerste dag van deze maand niet onder de 10,2 graden uit. Nog nooit eerder sinds het begin van de metingen lag de minimumtemperatuur hier zo hoog. Goed, met deze temperaturen kun je natuurlijk niet spreken van nazomers weer, maar warm was het er zeker voor de tijd van het jaar.
Noordoost-Europa snelst opwarmende plek continent
Warmterecords zijn de laatste jaren niet zeldzaam in het noorden van Scandinavië, Finland en Noordwest-Rusland. Zo verliep de afgelopen winter in de hoofdsteden Oslo, Stockholm en Helsinki bijvoorbeeld zeer sneeuwarm en warm. Het noordoosten van Europa warmt gemiddeld genomen het snelst op in vergelijking met de rest van het continent. Het Zweeds meteorologisch instituut verwacht dat de gemiddelde temperatuur in het noorden van Fennoscandië aan het eind van deze eeuw in het meest positieve klimaatscenario 2-3 graden gestegen is, tegen 1-2 graden over de rest van het Europese continent. In het meest negatieve scenario is dat zelfs 6-8 graden tegen 3-5 graden opwarming over de rest van het Europese continent.
Momenteel Oost- en Zuidoost-Europa erg warm
Momenteel ligt er een vrij sterk lagedrukgebied met de kern ten westen van Nederland. Dit lagedrukgebied heeft een diepe zuidelijke stroming boven het (zuid)oosten van Europa op gang gezet. De temperatuur ligt vandaag in het zuiden van Italië en op de Balkan dan ook erg hoog met op uitgebreide schaal maximumtemperaturen van dik boven de 20 graden. In het zuiden van Italië, Griekenland en in Turkije zijn zelfs maxima van meer dan 30 graden gemeten.
