Foto gemaakt door Daan van den Broek - ter illustratie: sneeuw in Repovesi, Finland in december 2020.
Foto gemaakt door Daan van den Broekter illustratie: sneeuw in Repovesi, Finland in december 2020.
Nu

Eerste grootschalige winterinval Scandinavië ligt op de loer

De nachten worden korter, de temperatuur daalt en de blaadjes vallen van de bomen. In de berggebieden hebben we de eerste sneeuwval al gezien en ook in het noorden van Scandinavië kwam het deze herfst al tot sneeuwval. Dat was allemaal echter nog relatief kleinschalig en kortdurend. Dit weekend, maar vooral komende week, staat volgens de weermodellen de eerste grootschalige winterinval in Scandinavië op het programma.

Momenteel ligt er een lagedrukgebied boven de Baltische Zee. Oost van dat lagedrukgebied, in de zuidelijke helft van Finland, staat daardoor een zuidelijke wind waarmee relatief zachte lucht wordt aangevoerd. Aan de (noord)westflank, in Zweden en delen van Lapland, staat er juist een noordelijke stroming, waarmee koude lucht vanuit het poolgebied binnenstroomt.

Regen overgaand in sneeuw

Momenteel ligt er een neerslaggebied over Lapland en de oostkust van Zweden. Aan de warme, oostelijke kant van dat neerslaggebied valt momenteel regen, terwijl aan de westelijke kant de regen op steeds meer plekken overgaat in sneeuw. In Fins Lapland is lokaal al 10 centimeter sneeuw gevallen en ook in delen van Zweden wordt het op steeds meer plekken wit. Later vandaag zullen ook kustplaatsen als Luleå en Umeå wit kleuren. Komende nacht en morgen gaat ook in meer delen van Noord- en midden-Finland sneeuw vallen. Lokaal valt er 10-15 centimeter, in de heuvels van Lapland meer.

In Luleå gaat de regen geleidelijk over in sneeuw:

https://www.lulea.se/kommun--politik/press--och-informationsmaterial/webbkamera.html

In Fins Lapland ligt al een behoorlijk sneeuwdek, en kan komende week lokaal meerdere decimeters sneeuw vallen:

https://on.windy.com/5nbdl

https://on.windy.com/5nbhe

Komende week overtuigendere kou-inval

In de noordelijke delen van Scandinavië blijft de temperatuur het in het weekend steken om en nabij het vriespunt. Als het aan de laatste berekeningen van de weermodellen ligt, is dit echter maar een voorproefje van een nog uitgebreidere kou-inval komende week. Het eerdergenoemde lagedrukgebied trekt namelijk verder naar het noordoosten, richting Rusland. Daar smelt het samen met een ander lagedrukgebied. Als gevolg daarvan komt er een nog diepere noordstroming tot stand.

In die luchtdruksetting wordt koude lucht rechtstreeks vanaf de noordpool over het noorden van Scandinavië 'afgevuurd'. De temperatuur op 850 hPa, zo'n 1450 meter hoogte, daalt daardoor dinsdag richting de -10 graden en wellicht zelfs daaronder over het noorden van Noorwegen en Zweden en bijna heel Finland. Op uitgebreide schaal komt het tot nachtvorst, en in de noordelijke delen en berggebieden van deze landen vriest het ook overdag (stevig).

Foto gemaakt door weer.nl - De weerkaart voor maandag. Als het lagedrukgebied verder naar het noordoosten trekt, komt er een diepe noordelijke stroming tot stand over Scandinavië waarmee erg koude lucht aangevoerd wordt.
Foto gemaakt door weer.nlDe weerkaart voor maandag. Als het lagedrukgebied verder naar het noordoosten trekt, komt er een diepe noordelijke stroming tot stand over Scandinavië waarmee erg koude lucht aangevoerd wordt.

Kou gepaard met (veel) sneeuwval?

Vanaf woensdag zorgt een nieuwe storing vanuit het zuiden er dan voor dat de temperatuur in de zuidelijke delen van de Noordse landen weer oploopt. Aan de noordkant van dat lagedrukgebied is de voor de tijd van het jaar zeer koude lucht dan nog altijd aanwezig. Afhankelijk van de koers van dit lagedrukgebied kan er daardoor veel sneeuw gaan vallen.

De laatste berekeningen van de weermodellen laten dit laagje een beetje 'onderdoor' trekken, oftewel ten zuidoosten van Scandinavië langs, richting Rusland. Hierdoor zou de wind in de loop van donderdag en vrijdag weer naar het noordoosten draaien. Om het lagedrukgebied draaien verschillende neerslaggebieden, en aan de koude kant van dit lagedrukgebied valt deze neerslag dan als sneeuw. In het Scandinavisch hoogland, het noorden van Zweden en Midden- en Noord-Finland kunnen dan tientallen centimeters aan sneeuw gaan vallen.

Sommige modelruns berekenen in het volgende weekend zelfs een sneeuwdek tot in het zuiden van Noorwegen en Zweden, iets wat voor de tijd van het jaar vrij uitzonderlijk zou zijn. Uiteraard is de verwachtingstermijn hier nog vrij lang, en een kleine afwijking in de koers van de storing kan betekenen dat de sneeuwval beperkt blijft tot de noordelijke delen van Scandinavië. Dat dit gebeurt is dus allesbehalve zeker. Wel is het zeker dat de noordelijke delen van Scandinavië dit weekend en de komende week te maken gaan krijgen met serieus winterweer, en de winterliefhebbers kunnen met behulp van alle webcams op afstand meegenieten van de sneeuwval die op het programma staat.

Daan van den BroekMeteoroloog