Foto gemaakt door Pascal van Timmeren - Froombosch
Foto gemaakt door Pascal van TimmerenFroombosch
Nu

Eerste vorst van herfst 2021 een feit

Vannacht heeft het voor het eerst deze herfst op de normale waarneemhoogte van 1,5 m gevroren. Op weerstation Twenthe daalde de temperatuur afgelopen nacht tot -0,5 graden en in Ell werd het aan het begin van de ochtend met -0,6 graden nog iets kouder. In het Gelderse Hupsel daalde de temperatuur aan de grond naar -2,5 graden. De eerste vorst valt iets te vroeg, gemiddeld vriest het voor het eerst ergens in ons land op 21 oktober. Normaal telt oktober in het oosten 3 nachten met lichte vorst.

Afgelopen nacht vroor het voor het eerst op een officieel meetpunt op de normale waarneemhoogte van 1,5 meter. Op klomphoogte gebeurde dat eerder al op 21 september, met in Woensdrecht -0,2 graden. De laatste keer dat het vóór de zomer op normale waarneemhoogte vroor, was op 8 mei. Weerstation Twenthe noteerde toen een minimum van -1,8 graden.

Soms al vorst in september

De eerste ‘gewone’ vorst valt meestal in de tweede helft van oktober, gemiddeld in het huidige klimaat op de 21e. Van 1961 t/m 1990 was deze gemiddelde datum overigens nog 15 oktober, dus de eerste vorst valt tegenwoordig later dan in de vorige eeuw. In het binnenland boven de zandgronden en in de duingebieden vriest het sneller dan pal aan zee. Zo valt de eerste vorst op Vlieland gemiddeld pas op 6 december. In Vlissingen is de vorstloze periode het grootst en vriest het gemiddeld pas voor het eerst op 12 december.

Vorig jaar viel de eerste vorst in ons land op 18 oktober en in 2019 op 29 oktober. Het kan ook veel vroeger vriezen. In 2018 kwam het op 29 september al tot lichte vorst op weerstation Twenthe, met -0,8 graden. Recordvroeg gebeurde dit in 1971, toen het in Deelen op 15 september al een beetje vroor met -0,1 graad. Een dag later werd het nog een stuk kouder met -2,4 graden in Winterswijk en -2,2 graden in Soesterberg. En dat op 16 september! In De Bilt werd het -0,4 en daarmee noteerde het hoofdstation de vroegste officiële vorst ooit.

Recordvroeg vroor het in 1971, met in Deelen op 15 september -0,1 graad.

Het kan ook anders, want in het jaar 2000 moesten we wachten tot 16 december, voordat het ergens in Nederland op een officieel weerstation tot vorst kwam. In het zuiden vroor het licht met -1,8 graden in Gilze-Rijen als laagste waarde. Een dag later kwam het in De Bilt tot de eerste officiële vorst, recordlaat.

Dit zegt overigens niets over het verdere verloop van de winter. In delen van het land was een dikke week later namelijk sprake van een witte Kerst!

Krijgen we nog meer vorst?

Met een hogedrukgebied boven ons land is het dit weekend en ook maandag nog rustig herfstweer, met vrij veel bewolking, maar vooral in het zuiden en oosten steeds ook een paar opklaringen. Als die opklaringen 's nachts wat langer aanhouden, kan het ook komende nacht en in de nacht naar maandag nog flink afkoelen, maar tot vorst lijkt het niet meer te komen. Op de koudste plekken kan het dan 2 of 3 graden worden, waarbij het aan de grond lokaal wel licht kan vriezen.

Jordi HuirneMeteoroloog en presentator