Teruglezen - De aanloop naar sneeuwstorm Darcy
Al dagenlang is het land er vol van. Er komt sneeuw, veel sneeuw. En daarna gaan we voor minstens een week de diepvries in. Toch nog winter, na zo lang wachten. Terwijl de koude lucht vanuit het noorden binnenstroomt, nadert vanuit het zuiden veel zachtere lucht. Dit weekend gaan ze botsen. Hoeveel sneeuw gaat er vallen? Wordt het echt een sneeuwstorm? En krijgen we nog ijzel en ijsregen? Volg het hier allemaal in ons live-blog!00:10 uur
Op de Houtribdijk (dijk Enkhuizen-Lelystad) is zojuist tussen 23:00 en middernacht een uurvak windkracht 8 gemeten in combinatie met sneeuwval. Daarmee is officieel sprake van een sneeuwstorm in ons land. Het is de eerste sneeuwstorm in lange tijd: de laatste sneeuwstorm vond namelijk plaats in januari 2010. Ook op de Waddeneilanden is het stormachtig, maar daar valt geen sneeuw dus is geen sprake van een sneeuwstorm. In IJmuiden is een zware windstoot van 82 km/u gemeten. Door de harde wind begint sneeuw in het hele land te verstuiven en de wind gaat vannacht nog verder aantrekken. In Nijmegen en Ottersum ligt nu 9 cm sneeuw en in de Achterhoek ruim 5 cm.
00:00 uur
Vanaf nu is voor het hele land een weeralarm van kracht, dus een code rood. Deze waarschuwing is door het KNMI uitgegeven voor sneeuw in combinatie met veel wind en de lichte tot matige vorst. De meeste sneeuw ligt nu in Nijmegen en Ottersum met 8 cm.
22.25 uur:
In de sneeuw in het zuiden lopen de zichten sterk terug. Eindhoven meldde net een zicht van slechts 389 meter. Een sneeuwjacht op en top. Deze intense sneeuwzone breidt zich noordwaarts uit.
22.10 uur
22.00 uur:
Sneeuwval komt op gang Op veel plaatsen in het midden en zuiden van het land valt nu sneeuw. Vooral in het oosten van Brabant en in het noorden van Limburg sneeuwt het flink door en is op diverse plaatsen al sprake van sneeuwjachten. Daar begint zich ook een sneeuwdek te vormen, wat door de harde wind van dit moment nog moeilijk meetbaar is. Maar 1 of 2 centimeter is het hier en daar al wel.
In het zuiden van Limburg regent het en ook in Zeeland valt de neerslag nog hier en daar in vloeibare vorm of in de vorm van ijsregen. Het noorden is nog helemaal droog.
Met uitzondering van Zeeland, Zuid-Limburg en Noord-Holland vroor het rond 21.30 uur op de meeste plaatsen. In het midden oosten hier en daar al ruim een graad. Tegelijkertijd was het in Maastricht en in Vlissingen nog 2 graden boven nul. De noordoostenwind haalde in het binnenland overal windkracht 5 en soms 6, aan zee was de wind hard en soms stormachtig, kracht 7 tot 8. Die wind kan de komende uren nog wat verder toenemen. De zwaarste windstoot was tot nu toe 83 kilometer per uur op het kuststation IJmuiden.
De verwachting is dat de sneeuwval zich de komende uren verder noordwaarts uitbreidt en daarbij intensiveert. Op veel plaatsen kan tot morgenavond 10 tot 20 centimeter sneeuw vallen, in het oosten en zuidoosten plaatselijk meer. In het noorden en in het uiterste zuiden lijken de hoeveelheden geringer te zijn. Vanaf middernacht geldt een code rood omdat door de combinatie van de sneeuw en de harde wind grote overlast wordt verwacht. Ook morgen overdag sneeuwt en waait het nog lange tijd door. Het is dan tussen -2 en -5 graden.
21:15 uur: op steeds meer plekken sneeuwval
Het sneeuwt nu stevig in delen van Brabant en het noorden van Limburg. Deze actieve sneeuwval breidt zich verder noordwaarts uit. Vanuit Noord-Holland en Flevoland komen de eerste meldingen van (hele) lichte sneeuwval. Gedurende de avond en nacht zal het op steeds meer plekken stevig gaan sneeuwen!
20.50 uur:
Ook de dassen weten dat het koud wordt. Kijk wat ze doen!
19:30 uur: op steeds meer plekken lichte sneeuw, Europese model berekent opnieuw zeer veel sneeuw
Op steeds meer plekken in het zuidoosten, oosten en midden van het land begint het te sneeuwen. Ondertussen komt het Europese ECMWF model in de nieuwste berekening weer met veel sneeuw, tot maandag op uitgebreide schaal 10-20 centimeter en lokaal meer!
18.05 uur: Op steeds meer plaatsen wat eerste vlokken - lokaal ijsregen!
Langzaam begint de sneeuwzone vanuit het oosten het land in te trekken. Na Twente wordt nu ook op weerstation Deelen op de Veluwe motsneeuw waargenomen. In Arnhem wordt ijsregen gemeld.
17.50 uur: Code rood, wat moet ik doen of laten?
Vanaf middernacht geldt in het hele land code rood - dat wisten we al. Maar wat moet je daar eigenlijk mee? Wat betekent het voor jou? De belangrijkste tips en adviezen vind je hier.
16.45 uur: Rijkswaterstaat: 'Ga niet de weg op'
Rijkswaterstaat roept op om vanaf vanavond niet meer de weg op te gaan. De combinatie van sneeuw en veel wind zullen voor zeer gevaarlijke rij-omstandigheden zorgen. Verwacht slecht zicht, gladheid en sneeuwduinen.
Is het absoluut noodzakelijk om de weg op te gaan, pas je rijstijl dan aan: Houd voldoende afstand, rem niet abrupt, wissel zo min mogelijk van rijstrook en houd uiteraard rekening met een langere reistijd. Geef sneeuwschuivers en strooiwagens de ruimte.
16:20: Vanuit noordoosten temperaturen geleidelijk onder vriespunt
De oostelijke wind neemt steeds meer in kracht toe. In grofweg de noordwestelijke helft van het land staat er een windkracht 5. Langs de kust en op de Wadden wordt zelfs al 7 beaufort gemeten. Met die sterke wind wordt koude lucht het land in geblazen. De temperatuur daalt in het noordoosten en oosten op steeds meer plekken richting of zelfs onder het vriespunt. rond 21:00 uur vanavond bereikt de vorstgrens het midden van het land en rond middernacht vriest het overal, met uitzondering van het uiterste zuiden van het land.
16:10: In Twente winterse neerslag
In Twente worden er meerdere meldingen van winterse neerslag gedaan. Zo wordt er lichte sneeuwval waargenomen in onder andere Hengelo en De Lutte. Een voorproefje van de sneeuw die vanaf vanavond vanuit het zuiden over het land trekt. Zie het beeldmateriaal hieronder!
15:45 uur: Maandag basisscholen open - maar zijn ze ook toegankelijk?
Vanwege de coronamaatregelen zijn de scholen al een lange tijd gesloten. Maandag gaan de basisscholen weer open, maar door het verwachte winterweer en de sneeuw die dit weekend valt, is het maar de vraag of de scholen voor alle leerlingen bereikbaar zijn. Daarnaast is het met de lage temperaturen en de harde wind (nog lagere gevoelstemperatuur) even afwachten hoe werkbaar de situatie is voor de kinderen, aangezien op veel scholen vanwege het virus de ramen open moeten in verband met ventilatie.
15:00 uur: De achtbaan waar de winterliefhebber (en meteoroloog) de afgelopen 24 uur in zaten
Gisterochtend lieten de weermodellen bizarre sneeuwhoeveelheden zien voor de aanstaande sneeuwsituatie. Door veel weermodellen werd op grote schaal 15-30 centimeter sneeuw en lokaal zelfs uitschieters richting een halve meter sneeuw verwacht. Daarnaast kwam de koude periode, die in de dagen na de sneeuw verwacht werd, steeds duidelijker in de modellen. De temperatuurverwachtingen namen steeds extremere vormen aan. Tegelijkertijd lieten de weermodellen gistermiddag en gisteravond steeds minder sneeuw zien voor het weekend. In veel modellen werd de sneeuwhoeveelheid gehalveerd, sommige modellen tikten niet eens meer de 10 centimeter aan.
Op weerfora sloeg de paniek bij de winterliefhebbers toe. Van de grootste sneeuwsituatie in jaren, naar de deceptie van de eeuw?! Ook de meteorologen begonnen zich af te vragen: "moeten we de verwachting langzaam afschalen?". Gelukkig trokken de weermodellen vanmorgen weer bij voor wat betreft de sneeuw. De meeste modellen laten 'gewoon' weer op grote schaal 10-20 centimeter sneeuw zien en vooral in het midden en het oosten van het land mogelijk nog meer. De sneeuw zal door de wind echter flink stuiven, waardoor het niet tot een egaal dek komt. Er zullen zich sneeuwduinen vormen, welke op open plekken soms wel kunnen ophopen tot een meter hoogte!
13.26 uur: KNMI geeft CODE ROOD uit
Het KNMI heeft voor zondag een code rood uitgegeven, voor sneeuw in combinatie met veel wind en lichte tot matige vorst. Het hoogste alarmniveau in het weer geldt voor het hele land.
Het is voor het eerst sinds 31 december 2019 dat een code rood is uitgegeven. Toen hadden Friesland, Groningen en Drenthe met extreem dichte mist te maken. De laatste keer dat een code rood voor sneeuw is uitgegeven, was op 11 december 2017. Toen deden alleen de Wadden en Limburg niet mee. De laatste keer dat het hele land met een code raad te maken had, was op 13 februari 2012. Toen vanwege ijsregen en ijzel.
In het zuiden begint het vanavond te sneeuwen, in het zuidoosten is ijzel mogelijk. De komende nacht en zondag overdag breidt de sneeuw zich over het hele land uit. Door de stevige oostenwind is er sprake van een sneeuwjacht. Hierdoor kunnen er sneeuwduinen ontstaan en die kunnen in het verkeer gevaarlijke situaties opleveren. Bovendien is het zicht in de sneeuw slecht, mogelijk minder dan 500 meter, en is het voor het gevoel snijdend koud.
In totaal valt volgens het KNMI op veel plaatsen ongeveer 10 centimeter, in het oosten en zuidoosten lokaal 15 centimeter. In het noorden van het land en in Zuid-Limburg valt 2-5 centimeter. De meeste wind staat in de noordelijke helft van het land. In de noordelijke kustgebieden en boven het IJsselmeer komen windstoten van 75-90 km/u.
12.55 uur:
Morgen code rood, de hoogste alarmfase in het weer.
11.40 uur:
10.45 uur:
Volgens de huidige modellen zou deze hoeveelheid sneeuw kunnen vallen.
Situatie-update 10.30 uur: Terwijl de temperaturen in het midden van het land langzaam dalen, ligt de vorstgrens van het noorden van Drenthe naar het noordoosten van Friesland. In het midden van het land vallen nog een paar buien, in het uiterste noordoosten ook af en toe ijsregen en lichte sneeuw.
De wind neemt ondertussen verder toe. In het open land van Groningen staat al een windkracht 6 uit het oosten, de Waddeneilanden halen af en toe een windkracht 7. In het midden en zuiden is de wind in het algemeen matig, bij temperaturen tussen 2 en 6 graden. In het noorden is het tussen 0 en 3 graden en voor het gevoel al ver onder nul.
10.35 uur:
En Schiermonnikoog...
10.25 uur:
Op Ameland...
10.23 uur:
09.50 uur:
De wilde zwanen weten ook hoe laat het is... Deze wilde zwanen overwinteren in het Lofargebied en in de Mepper hooilanden in Drenthe. Vaak vliegen ze pas weg, als het wak niet meer te houden is. Dan trekken ze zuidwaarts. Het gevecht met het ijs is al begonnen...
09.20 uur:
De veerboten van en naar Terschelling en Vlieland varen nu met een aangepaste dienstregeling, vanwege extreem laagwater door de opstekende oostenwind. De lichtboeien zijn vervangen door sparboeien.
09.15 uur:
08.30 uur:
Situatie update: Het is bewolkt en in een strook over het midden van het land trekt vanuit het zuidoosten buiige regen over. In het noordoosten van Groningen valt ijsregen en wordt het plaatselijk al glad. Daar liggen de temperaturen een paar tienden van een graad onder nul. De vorstgrens ligt nu van zuidoost naar noordwest dwars over Groningen en het noordoosten van Friesland en maakt de komende uren heel langzaam vorderingen naar het zuidwesten.
In de rest van het land liggen de temperaturen nog boven nul, zo tussen 1 en 6 graden. In Zeeland is het daarbij behoorlijk opgeklaard. Er waait nu overal een oosten- tot noordoostenwind die in de noordelijke helft van het land begint toe te nemen. Op de Wadden staat al een windkracht 6, noord van de Wadden een windkracht 7. In het zuiden is het nog wat rustiger.
08.15 uur
Het is begonnen!
07:30 - de huidige verwachting
Vanavond begint het met uitzondering van het noorden te sneeuwen en in het uiterste zuidoosten valt eerst regen met ijzel. Het blijft een groot deel van de zondag sneeuwen en de vrij krachtige tot in de kustgebieden stormachtige oostenwind zorgt voor sneeuwjacht, ook wel driftsneeuw genoemd. De meeste sneeuw valt in het oosten, in het rivierengebied en in de Achterhoek, lokaal meer dan 20 cm. In de kustgebieden en nabij het IJsselmeer is sprake van een sneeuwstorm bij gevoelstemperaturen van -15 graden. Sinds 2010 is het niet meer tot een sneeuwstorm gekomen in ons land.
Vanmiddag komt een neerslaggebied het zuiden van het land binnen. In eerste instantie valt daar nog gewoon regen bij temperaturen van een graad of 7. Ondertussen daalt de temperatuur in het midden van het land richting het vriespunt en de vorstgrens ligt boven het noordoosten.
De oostenwind trekt steeds verder aan en wordt matig tot (vrij) krachtig in het binnenland en hard tot stormachtig in de kustgebieden, 4-7 Bft. Vooral in het Waddengebied kan al een windkracht 8 komen te staan. Met deze oostenwind wordt koude lucht vanuit Duitsland ons land binnengeblazen. De vorstgrens zakt daardoor naar het zuiden. Eind van de middag vriest het in de hele noordelijke helft van het land en de gevoelstemperatuur duikt flink onder nul.
Het neerslaggebied bereikt tegen de avond het midden van het land. Rond 19 uur begint het te sneeuwen, terwijl in het zuiden dan nog regen valt. In de loop van de avond gaat het met uitzondering van het noorden op steeds meer plaatsen sneeuwen. In het zuidoosten valt dan regen met ijzel.
Sneeuwstorm Darcy zorgt voor flink wat overlast
Vannacht breidt de sneeuw zich uit over het hele land, alleen het uiterste noorden blijft buiten schot. In Zuid-Limburg ligt het kwik iets boven nul en daar valt nog steeds regen met ijzel. In de rest van het land is het bar winterweer met sneeuwjacht. Door de krachtige wind kunnen sneeuwduinen ontstaan van meer dan een meter hoog. In de kustprovincies, maar ook in de open gebieden van Flevoland en Drenthe, kan een ware sneeuwstorm opsteken met slechte zichten.
Zondag is het bar winterweer met nog steeds een sneeuwstorm in de noordwesthoek van het land. Er kunnen op de Wadden windstoten voorkomen tot 90 km/u, maar daar valt waarschijnlijk weinig of geen sneeuw. Het blijft nog lange tijd sneeuwen in het midden en zuiden. Op veel plaatsen valt uiteindelijk 10 cm of nog wat meer. In de Achterhoek/Liemers, de omgeving Arnhem/Nijmegen en het rivierengebied valt mogelijk 20-30 cm en door de wind kan de sneeuw in het hele land ophopen. Zondagochtend gaat het ook in Zuid-Limburg sneeuwen. Met een middagtemperatuur van -5 graden is het zeer koud en de gevoelstemperatuur ligt later op de zondag in het noorden tussen -15 en -20 graden.
Het lijkt erop dat alle vormen van verkeer in de nacht naar zondag en zondag overdag voor een belangrijk ontwricht zullen raken. Het lijkt dan ook beter om in die periode, als het niet noodzakelijk is, ook niet op pad te gaan.
Sneeuwstorm uitzonderlijk in ons land
Sneeuwval of driftsneeuw (opgewaaid door de wind) bij windkracht 8 of meer wordt een sneeuwstorm genoemd. In de vorige eeuw kwam het gemiddeld ééns per 5 jaar tot een sneeuwstorm. Soms liet de volgende sneeuwstorm meer dan 20 jaar op zich wachten, maar in strenge winters woedde soms enkele malen een sneeuwstorm.
De laatste hevige sneeuwstorm dateert van 1985 toen het op 8 en 9 januari sneeuwde bij een stormachtige wind. De zwaarste en meest ontwrichtende sneeuwstorm was die van 14 februari 1979. Toen duurde de sneeuwstorm 90 uur en ontstonden sneeuwduinen van 3 tot 6 meter hoogte. Deze eeuw was alleen op 9 januari 2010 sprake van een officiële sneeuwstorm in Hoek van Holland, Lauwersoog, Schiermonnikoog en boven het IJsselmeer.
Hoe bijzonder is 30 cm sneeuw?
Mocht er daadwerkelijk 30 cm sneeuw vallen op sommige plaatsen, dan is dat vrij bijzonder. Deze eeuw lag er op 11 december 2017 voor het laatst meer sneeuw in ons land, op de Veluwe viel toen in Hoog-Soeren 44 cm. Verder lag er eind december 2010 in Zuid-Limburg bijna een halve meter sneeuw. Op 3 en 4 maart 2005 lag er in Drenthe plaatselijk 58 cm sneeuw. Ook 25 november 2005 viel op de Veluwe en langs de oostgrens in de Achterhoek plaatselijk 30 cm.
In de vorige eeuw viel soms nog veel meer sneeuw. Zo lag er in januari 1987 op Terschelling 80 cm sneeuw, een record. In 1985 lag er op de Wadden ook al ruim een halve meter sneeuw. Tijdens de oorlogswinter van 1942 lag er eind januari op verschillende plaatsen een halve meter sneeuw. Voor De Bilt is het record 24 cm sneeuw, gemeten op 15 februari 1956. Op 9 en 10 december 1981 lag er 23 cm. Een hoeveelheid van 35 cm of meer komt op een willekeurige plaats in ons land gemiddeld eens in de halve eeuw voor.