Mei sinds 2015 niet zo onstuimig als dit jaar
Mei is sinds 2015 niet meer zo onstuimig verlopen als dit jaar. Toen was de gemiddelde windsnelheid nog iets hoger dan dit jaar. Van tijd tot tijd waait het hard en afgelopen vrijdag 21 mei ging zelfs de boeken in als bijzondere officiële meistorm, met in IJmuiden van 20 tot 22 uur windkracht 9. Aan zee kwamen zeer zware windstoten voor van ruim 100 km/u. Eerder dit voorjaar kwam het op 11 maart al tot de eerste lentestorm. Opvallend is dat afgelopen winter maar één storm telde.Storm in mei is zeer bijzonder. Afgelopen vrijdag werd pas voor de 11e keer sinds het begin van de metingen storm gemeten in ons land. Verder tellen alleen de maanden juli (11) en juni (8) net zo weinig of nog minder stormen. In het huidige klimaat stormt het in mei gemiddeld maar één keer in 10 jaar. Deze eeuw gebeurde dat eerder in 2000 (zware storm) en in 2001. Daarvóór moeten we terug naar 1983.
De meest windrijke mei ooit gemeten was die van 1955. Er waren maar liefst 4 officiële stormen op 4, 6, 7 en 18 mei. De laatste storm was de zwaarste met lokaal zelfs een windkracht 10, waaronder in Eindhoven. De Bilt noteerde deze dag een zeer zware windstoot van 104 km/u, nog steeds het eeuwenrecord voor de meimaand op het hoofdstation. Alleen in 1955 en 2000 was sprake van een zware storm, windkracht 10.
In 2019, 2015 en 2008 en 2004 ook twee lentestormen
In de meteorologische lente, die van maart tot en met mei loopt, komt het in het huidige klimaat gemiddeld tot 1 storm, maar dit is meestal in maart het geval. Vorig jaar noteerden we zelfs helemaal geen storm in de lente, maar de winter van 2020 telde met 8 stormdagen het hoogste aantal sinds de winter van 2002. In 2015 waren er 2 officiële lentestormen, net als in 2019, 2008 en 2004. De lente van 1983 telde de meeste stormen, namelijk 6.
Welke maand telt de meeste stormen?
Veel mensen denken dat het in de herfst het vaakst stormt, maar dat is niet waar. De maanden november, december, januari en februari tellen de meeste stormen, waarvan januari de topper is. Van april tot en met augustus is storm zeldzaam in ons land, vooral in juni komt het zelden tot storm. Als het dan tóch gebeurt is dat extra schadelijk voor de natuur die vol in blad staat.
De oorzaak van het grote aantal stormen in het late najaar en in de wintermaanden is een krachtige straalstroom, een storm op zo’n 10 kilometer hoogte, waarmee de ene na de andere depressie onze kant op komt. Deze straalstroom wordt aangewakkerd door grote temperatuurtegenstellingen in de atmosfeer. In het najaar wordt het op het noordelijke halfrond snel kouder, terwijl het in het zuiden nog nazomer is. Deze grote temperatuurtegenstellingen over korte afstand zorgen voor de steeds sterker wordende straalstroom en het ontstaan van stormdepressies.
Als in het voorjaar de Noordpool snel opwarmt, neemt het temperatuurverschil met de Evenaar af. De straalstroom zwakt dan af en kan gaan zwabberen. Daardoor krijgen hogedrukgebieden vaker grip op ons weer in de lente en is de kans op storm kleiner.
Aantal stormen neemt af
Het aantal stormen neemt af in de lente. Tussen 1971 en 2000 telde ons land maar liefst 49 lentestormen. Tussen 1991 en 2020 nam dit aantal flink af tot 28 lentestormen.
Op jaarbasis zien we dezelfde trend. Tussen 1971 en 2000 stormde het 306 keer, wat overeenkomt met gemiddeld 9 stormen per jaar. In het huidige klimaat kijken we naar de periode 1991 tot en met 2020. Over deze periode kwam het op 204 dagen tot storm in ons land, wat betekent dat het jaarlijks aantal dagen met storm is afgenomen tot 7 dagen.
De afname van het aantal stormen heeft mogelijk te maken met klimaatverandering. Omdat de lucht boven de Noordpool minder sterk afkoelt in het najaar, zou de straalstroom in de toekomst minder actief kunnen worden in de wintermaanden, met als gevolg ook minder stormdepressies. De afname in stormen die we nu al zien in ons land, zou daar al een gevolg van kunnen zijn. Komende jaren moet blijken of deze afname doorzet en ook daadwerkelijk wordt veroorzaakt door klimaatverandering.
