Oktober 2021 was warm en in het westen kletsnat

Opvallend aan de oktobermaand is dat De Bilt uiteindelijk niet meer aan een warme dag is toegekomen, met een temperatuur van 20 graden of iets meer. Dit betekent dat het totaal aantal warme dagen in De Bilt dit jaar met 98 net onder de 100 is blijven steken. Eindhoven, Volkel en Arcen hebben uiteindelijk 110 warme dagen gescoord en dit aantal is net als voor De Bilt hoger dan gebruikelijk.

Op 19 oktober lukte het alleen in het zuidwesten van het land om de temperaturen tot iets boven 20 graden te laten stijgen, Westdorpe was de warmste plek met 20,2 graden. In de rest van Nederland is het uiteindelijk niet gelukt een warme dag aan te tekenen. Normaal telt oktober 1 tot 3 warme dagen in ons land.

Natte dagen

Het kwam in de voorbije maand opnieuw tot natte dagen, waarbij er op 21 oktober in het noordwesten van het land lokaal meer dan 50 millimeter viel. Assendelft kwam uit op 58 millimeter en Marken was met 68 millimeter de natste plaats van Nederland. Het leverde nog een extra dag met extreme neerslag op, waarmee het totale aantal dagen met zware neerslag dit jaar inmiddels op 19 staat. Dat zijn er al 3 meer dan in het vorige recordjaar 2006 en het jaar is nog niet voorbij.

Zonuren normaal

Voor wat de zonuren betreft, is het dat we de laatste week van oktober nog enkele zonnige dagen hebben gehad, anders waren we niet aan de in een oktobermaand gebruikelijke 120 zonuren toegekomen. Het totaal van deze maand komt landelijk gemiddeld op 124 uren uit. Maastricht was met 137 zonuren de zonnigste stad. Hoogeveen kwam niet verder dan 109 uren.

Maand begon wisselvallig

Aan het begin van de maand stond het weer in Nederland onder invloed van een lagedrukgebied, waarvan de kern in de buurt van Schotland lag. Tot en met de 3e bracht het wisselvallig weer met aan zee af en toe een harde tot stormachtige wind uit zuid tot zuidwestelijke richting. Vooral op 2 en 3 oktober viel er op veel plaatsen flink wat regen, op de 3e in een strook van zuidwest naar noordoost over het land zelfs tussen 25 en 40 millimeter regen. Ook op 6 en 7 oktober waren de regenmeters weer goed gevuld, in Zuid-Holland viel plaatselijk bijna 50 mm, een halve maandsom.

Tijdelijk invloed hogedrukgebied

Vanaf 7 oktober werd het weer in Nederland een aantal dagen beïnvloed door een hogedrukgebied. Tot en met de 10e begon de dag steeds met regionaal (dichte) mist, waarna de zon het elke keer toch snel weer overnam. Met temperaturen tussen 15 en 18 graden was het heerlijk buiten de deur.

De eerste vorst van het seizoen

Na een paar licht wisselvallige dagen met op 15 oktober de passage van een koufront, werd in de vroege ochtend van de 16e op normale waarnemingshoogte de eerste vorst van het nieuwe seizoen waargenomen. Op de vliegbasis Twenthe bij Enschede daalde de temperatuur tot -0,5 graden, in Ell in Limburg tot -0,6 graden. De eerste lichte vorst was hiermee relatief vroeg voor de tijd van het jaar. Aan de grond vroor het nog wat vaker deze maand, soms daalde het kwik op 10 centimeter hoogte tot -2 graden.

Aan de flank van een hogedrukgebied boven Centraal-Europa draaide de wind vervolgens naar zuidelijke richtingen en werd geleidelijk warmere lucht aangevoerd, waardoor op de 19e lokaal 20 graden werd aangetikt. De Bilt bleef steken op 19,4 graden.

Stormachtige 21e met windhozen

Daarna werd het opnieuw wisselvalliger. Op 21 oktober trok een klein lagedrukgebied over het land naar het noordoosten. In de nacht kwam het tot felle onweersbuien met op 3 plaatsen mogelijk windhozen en flinke schade. Overdag trok een gebied met felle regen over het land. Hierbij kwam het vooral in het zuidwesten en zuiden tot veel wind en het was tevens de eerste en enige herfststorm van de oktobermaand. Een windpaal van het KNMI in Cadzand mat in de vroege ochtend tussen 5 en 6 uur nipt een windkracht 9 uit het westen. In Westdorpe werd een windstoot van 106 km/u gemeten, op het IJsselmeer kwam het tot een stoot van 105 km/u. De gemiddelde windsnelheid lag deze maand landelijk rond normaal met 16,9 km/u tegen 17,3 km/u normaal.

Ook na de 21e bleef de wisselvalligheid aanhouden en de nachten werden weer wat frisser. De Bilt noteerde op 23 oktober de laagste temperatuur van exact 1 graad. Pas vanaf 27 oktober knapte het op met een paar zonnige herfstdagen en relatief hoge temperaturen. Op 29 oktober werd het in het zuidoosten 19 graden. De maand sloot regenachtig af, maar het bleef zacht. De Bilt telde deze maand 3 mooi-weerdagen en dat is ook gebruikelijk voor oktober. Tijdens een mooi-weerdag is het droog, schijnt de zon minstens de helft van de tijd en is het warmer dan normaal.

Westen zeer nat, Limburg droog

Zoals gewoonlijk in het najaar waren de kustgebieden, nabij het relatief warme zeewater, flink natter dan het binnenland. Nu waren de verschillen wel heel groot. In grote delen van Noord- en Zuid-Holland viel 150 tot 180 millimeter. Zoetermeer kreeg met 196 mm de meeste regen te verwerken. In Limburg viel regionaal slechts 40-50 mm. Beek was nog wat droger met 35 mm en in Oost-Maarland viel slechts 31 mm. Met landelijk gemiddeld 107 mm tegen 84 mm normaal is oktober tot nu toe de natste maand van 2021.