Sneeuw in april is heel normaal
Met het warme, lokaal zomerse weer van begin vorige week nog in ons achterhoofd is het lastig te bevatten dat we vandaag en ook de komende dagen de winter ineens weer eventjes induiken. Met een straffe, gure noordelijke wind wordt vanuit de poolstreek ijskoude lucht onze kant op geblazen en dit gaat gepaard met ook talrijke winterse buien. Het kan de komende etmalen regionaal zelfs tijdelijk wit worden. Maar hoe bijzonder is sneeuw in de aprilmaand nou eigenlijk? Minder bijzonder dan je misschien zou denken, al zien we deze eeuw wel duidelijk een afname ten opzichte van de vorige eeuw. Het wordt dus wel zeldzamer.In de vorige eeuw viel er in de aprilmaand landelijk op gemiddeld 2 dagen sneeuw. Deze eeuw is dat nog maar 1 keer in de 3 jaar. Sinds het begin van de sneeuwmetingen in 1951, kwam het bijna ieder jaar wel tot aprilsneeuw, alleen in de jaren 1974, 1987 en in 1993 was dat niet het geval. Zetten we dat af tegen deze eeuw, dan neemt het aantal sneeuwloze aprilmaanden duidelijk af. Zo viel er in 2002, 2007, 2009, 2011, 2014 en 2020 nergens in ons land sneeuw in april, in alle andere jaren wel. In 2013 sneeuwde het bijvoorbeeld ook tijdens de paasdagen en in 2016 sneeuwde het eind april, kort na het overlijden van popicoon Prince. Zijn bekende nummer ‘Sometimes it snows in april’ (af en toe sneeuwt het in april) werd toen toepasselijk veel gedraaid op de radio.
De sneeuwrijkste aprilmaanden
In de vorige eeuw kwam het zelfs regelmatig voor dat het in april nog echt winters was. Zo viel er in de jaren 1958 en 1975 op 11 dagen ergens in ons land sneeuw. In 1973 zelfs op 15 dagen en 1970 staat op de nummer 1 positie in de ranglijst, met toen op maar liefst 17 dagen sneeuw! Deze eeuw tellen april 2001 en april 2016 allebei 6 dagen waarop ergens in ons land sneeuw viel. Update: uiteindelijk viel in april 2021 op 10 dagen ergens in het land sneeuw, de op 4 na sneeuwrijkste april sinds 1951!
Hoe vaak blijft sneeuw liggen in april?
Voor wat betreft sneeuw die blijft liggen is het een ander verhaal. Dat is in deze tijd van het jaar wel vrij bijzonder, want meestal gaat het namelijk om smeltende/natte sneeuw. In ons land meten circa 325 neerslagwaarnemers van het KNMI iedere dag om 08 uur UTC (10 uur zomertijd) de hoeveelheid neerslag en de hoogte van een eventueel sneeuwdek. Ligt er sneeuw? Dan noteren zij, ook bij een gebroken sneeuwdek, een sneeuwdekdag.
En ook hier zien we een duidelijk verschil tussen deze eeuw en de vorige eeuw. In de vorige eeuw lag er gemiddeld namelijk nog 1 keer in de 2 jaar sneeuw in april. Deze eeuw heeft er op de meeste plaatsen nog helemaal geen sneeuw gelegen! Iets was vroeger dus bijna jaarlijks voorkwam, is uniek geworden. Als naar alle waarneemstations in ons land wordt gekeken, lag er alleen in 2001 (7 dagen), 2003, 2005 en 2016 ergens in het land sneeuw. Dit was altijd 5 cm of minder en zeer lokaal. Het was op 26 april 2016 voor het laatst wit in delen van Overijssel en Drenthe. Vroege kampeerders keken raar op bij het openen van de tent. Update: april 2021 telde maar liefst 5 dagen met een sneeuwdek in ons land.
In de sneeuwrijke april van 1970 was het op 11 dagen ergens in ons land wit. Op 6 april sneeuwde het gedurende 15 uur achtereen in Groningen (er bleef 5 cm liggen) en op 8 april lag er op Ameland 15 cm sneeuw. In 1978 viel er op 11 april in Brielle en Alkmaar 15 cm sneeuw, in Wognum 18 cm en in Renesse 20 cm sneeuw! Een dag later werd in Friesland lokaal 15 cm sneeuw gemeten. De Bilt had op 11 april een sneeuwdek van 8 cm, een record voor april. Op 14 april 1999 viel er in het Drentse Ruinerwold 15 cm sneeuw en een dag later noteerde Vaals 8 cm en de Vaalserberg 13 cm. Update: 7 april 2021 werd in Epen (bij Vaals) 10 cm gemeten en op de Vaalserberg lag ruim 15 cm. Een aprilrecord voor Zuid-Limburg! Een jaar later, op 1 april 2022, viel er op grote schaal 1 tot 8 cm sneeuw in ons land. Op de hogere stukken van de Veluwe lag 10-15 centimeter en op het hoogste punt van de Veluwe, tussen Rozendaal en Rheden op 110 meter hoogte, werd circa 17 cm sneeuw gemeten! Het was het dikste sneeuwdek in april sinds 1978.
Vaker aprilsneeuw dan zomerse temperaturen
Hoewel we deze eeuw flink zijn verwend in april door zomerse temperaturen, was vroeger sneeuw veel normaler dan zomers weer. In de tweede helft van de vorige eeuw telde De Bilt 110 sneeuwdagen en zelfs 20 witte dagen tegen 9 zomerse dagen van tenminste 25,0 graden. Deze eeuw, tot 2021, telt De Bilt in april 7 sneeuwdagen en 0 witte dagen tegen 15 zomerse dagen. Het kan verkeren.
