Moesson brengt eindelijk buien in kurkdroog zuidwesten VS

Eerst was het Yellowstone Park dat door extreme regenval en wateroverlast werd getroffen, daarna volgden St. Louis en delen van Kentucky en op 5 augustus was het ineens raak in Death Valley. In een paar uur tijd viel daar ongeveer driekwart van de jaarlijkse regenhoeveelheid, leidend tot overstromingen en mensen die met hun auto’s in het park vast kwamen te zitten. De oorzaken van die regen zijn steeds op hetzelfde fenomeen terug te voeren; een patroon dat ook wel de Noord-Amerikaanse moesson wordt genoemd. En dat in veel facetten wel een beetje lijkt op de moesson in India.

Hittekoepel

We hebben er al vaker over geschreven, maar grote delen van de VS werden dit jaar vooral door hitte en droogte getroffen. Afgezien van de woestijngebieden in het zuidwesten, waar het vaak al vele jaren achtereen extreem droog is, viel daarbij een strook van Texas in de richting van Florida op. Daar beleven delen van het land nu hun warmste en deels ook droogste zomer ooit. In die regio was vaak een hogedrukgebied te vinden. Heel warme lucht zat erin opgesloten, kon geen kant op en werd daardoor nog heter. Zo’n situatie, met in een hogedrukgebied ingesloten hoeveelheid hete lucht, wordt ook wel een hittekoepel genoemd. In Zuid-Europa hebben we er deze zomer ook al een tijdje mee te maken.

Als de lucht boven het Amerikaanse continent maar heet genoeg wordt, begint een proces dat we in India ook zien. Door de stijgbewegingen van de lucht boven het land en de relatieve rust in de luchtmassa’s boven zee begint de – veel vochtigere – en minder warme zeelucht het land op te stromen. Dat gebeurt in Noord-Amerika vanaf de Grote Oceaan, de zeeën rond Californië en de Golf van Mexico. Daarbij verandert de drukverdeling zo dat er een wind opsteekt die de vochtige lucht naar het noorden blaast. Zowel in het zuiden van de VS als in grote delen van het noordwesten van Mexico en in de woestijngebieden in het zuidwesten van de VS wordt de aangevoerde lucht dan een stuk vochtiger. En dan kunnen ineens buien ontstaan, iets wat in de juist extreem droge lucht van voor die tijd niet mogelijk was.

Dryline

De grens tussen de twee luchtsoorten, die in de VS onder de naam dryline bekend staat, kun je ook volgen. Die rukt gedurende het proces steeds verder naar het noorden op. Zowel op die dryline als in het vochtige gebied ten zuiden ervan ontstaan vooral in bergachtige gebieden in de loop van de dag steeds weer nieuwe regen- en onweersbuien die hun lading regionaal lozen en dan in de loop van de avond en nacht weer inzakken. Totdat de hele cyclus zich de volgende dag weer van het begin af aan herhaalt.

En zo kunnen er dus, ook in een jaar waarin het extreem heet en droog is, regionaal ineens heel zware buien vallen. Die langzaam trekken en in korte tijd zomaar 25 tot 50 millimeter aan regen achterlaten. Als de gebeurtenissen zich meerdere keren achter elkaar herhalen, zoals in het oosten van de staat Kentucky het geval is en later in de periode misschien ook wel in Death Valley, kun je daar ineens behoorlijk last van krijgen.

Water komt in de stuwmeren

Het positieve aan het verhaal is dat de gebieden, die het regenwater zo enorm had nodig hadden na alle droogte van de laatste jaren, nu regenwater krijgen. Zelfs de grote stuwmeren in de regio reageren er al een beetje op. Zo is het waterniveau in Lake Mead, het stuwmeer waar meer dan 25 miljoen mensen hun drinkwater uit krijgen, de afgelopen dagen – na zeer lange tijd alleen maar gedaald te zijn – eindelijk weer eens met 30 centimeter gestegen.