Foto gemaakt door Bert Verhoeff / Anefo  - Schevingen - Het zendschip van Radio Veronica, op het strand bij Scheveningen.
Foto gemaakt door Bert Verhoeff / Anefo SchevingenHet zendschip van Radio Veronica, op het strand bij Scheveningen.
Nu

De aprilstorm die Radio Veronica in 1973 op het strand zette

‘(…) En ehhh, blijf ons steunen… En aan alle vrouwen… Sterkte!’ Het zijn de legendarische woorden die programmatechnicus Ruud Doets uitsprak, vlak voordat hij op 2 april 1973 (gisteren precies 50 jaar geleden) de zender aan boord van het Veronica zendschip uitschakelde en ontmantelde.

Het schip was tijdens de vliegende storm van 2 april 1973 van zijn ankers geslagen en dreef, komend van zijn ligplaats op ongeveer 11 kilometer buiten de kust, naar het strand. Het was zo dichtbij het strand gekomen, dat ook de resterende bemanning van boord moest. Dat was een gevaarlijke klus. Een reddingboot lag langszij, maar de bemanning moest van het ene op het andere schip overspringen. Door de hoge golven lag het ene schip soms meters hoger dan het andere. Toch lukte het uiteindelijk iedereen in veiligheid te brengen. Even later lag het schip op het strand en groeide daar tot een enorme publiekstrekker uit.

Zeer zware storm

De storm, die Nederland in de loop van de middag en avond van maandag 2 april 1973 trof, was een zeer zware storm. Terschelling en IJmuiden registreerden beide een uurgemiddelde van windkracht 11, met een gemiddelde windsnelheid van 112 kilometer per uur en windvlagen tot 155 kilometer per uur. Op de plek waar het Veronicaschip lag, stond enige tijd een windkracht 12 uit het noordwesten. Een jonge Arend Langenberg had de uitzendingen even tevoren nog afgesloten met de geruststellende mededeling dat de mensen aan de wal zich geen zorgen hoefden te maken. Alles op het schip was onder controle en de werkzaamheden verliepen op de gebruikelijke manier.

De laatste minuten van de uitzending van Veronica op 2 april 1973

De storm van 2 april 1973 was de tweede zeer zware storm in nog geen 5 maanden tijd. Eerder al had de storm van 13 november 1973 vooral in het noorden en noordoosten van Nederland enorme schade aangericht. We hebben op deze site aan die storm al meerdere verhalen gewijd, ook aan het prachtige stormbos dat ervan is overgebleven.

Randstoring

Op de weerkaarten zagen we, in de aanloop naar die legendarische tweede april, een luchtdrukverdeling die wel een beetje aan die van vandaag doet denken. Op de Noordzee ten westen van Scandinavië lag een lagedrukgebied, gevuld met koude lucht. Boven het zuiden van Europa was de lucht een stuk warmer. Een sterke straalstroom boven de Oceaan strekte zich uit tot over Nederland. Op 1 april vormde zich een randstoring, midden op de Oceaan, die vervolgens in hoog tempo op het Europese vasteland af stormde.

Het Polygoonjournaal over de storm van 2 april 1973

In de avond was het systeem al zover ontwikkeld dat het in delen van Ierland tot een fikse zuidwesterstorm kwam. In Nederland waaide het toen ook al hard, onder invloed van het lagedrukgebied op de Noordzee. De zich ontwikkelende storm naderde in sneltreinvaart. Op 2 april, aan het begin van de middag bereikte het stormveld ook Nederland. Het actiefste deel bevond zich aan de zuidkant van de kern en trok over Zuid-Holland, een stukje van Noord-Holland, Utrecht, Gelderland, Flevoland en Overijssel naar het oosten. Een tweede piek zat aan de achterkant van de kern, die over de Wadden naar het oosten trok. Daar draaide de wind naar noordwest en trok aan zee tot een windkracht 11 en op de Noordzee tot een windkracht 12 aan. Heel het land kreeg met deze windpiek te maken.

Enorme schade

De schade in de baan van de eerste piek was enorm. Op de Veluwe waaiden miljoenen bomen om. Hele percelen werden kaalgeslagen. Het verkeer op de weg en het spoor ondervond enorme hinder van de wind. Huizen en gebouwen liepen schade op. Het kassengebied in Zuid-Holland werd voor een groot deel verwoest. Het tweede deel van de storm liet zich vooral in de kustgebieden en op zee voelen. Dit was de windpiek die de Norderney, het schip van Veronica van zijn ankers sloeg, en op het strand bij Scheveningen zette. Liep het met de bemanning gelukkig goed af, op het land kwamen tijdens de storm wel 3 mensen om het leven. Ook in Dutsland en Engeland vielen enkele doden.

In de eerste dagen na de storm bleef het nog fiks waaien. Pogingen van sleepboten om het Veronicaschip, dat verder onbeschadigd was gebleven, naar open zee te trekken liepen op niets uit. Het gaf het publiek de kans om het schip, de zeezender Veronica was in die tijd ongekend populair, op het strand te bekijken. Pas op 18 april slaagden de bergers erin het schip weer vlot te trekken en naar zijn oude plaats terug te brengen. Nog diezelfde dag werden de uitzendingen van Veronica vanaf het schip hervat.

Reinout van den BornChef Redactie