Het is al heel lang droog in Nederland. Maar is het ook een record?

Hoe zit dat nou? Om een antwoord op die vraag te kunnen geven, moeten we de definities duiken die door de verschillende weerbureaus worden gehanteerd. Weeronline, de weerleverancier van het ANP, kijkt alleen naar De Bilt en hanteert als absolute grens dat er daar geen druppel regen mag vallen om het een droge dag te kunnen noemen. Op die manier bereikten we gisteren in de serie dag nummer 33. Daarmee werd het oude record (voor De Bilt) uit 2007 (4 april tot en met 6 mei) geëvenaard. Vandaag wordt het verbroken.

Weer.nl

Bij Weer.nl hanteren we de definitie, zoals die door het VWK (de Vereniging voor Weerkunde en Klimatologie) in het leven is geroepen. Van een droogteperiode is in deze definitie sprake als minstens 20 dagen op rij geen noemenswaardige neerslag valt, in totaal (bij elkaar opgeteld voor heel de periode) hooguit een halve millimeter. Aangezien het in De Bilt voor het laatst op 12 mei heeft geregend, wordt aan die definitie voldaan. Ook dan komen we op (vandaag) 34 dagen uit. Maar een record is dit nog lang niet.

Zo'n officiële droogteperiode in De Bilt komt namelijk veel vaker voor; dit is zelfs de 50e sinds de start van de neerslagmetingen in 1906. De vorige eeuw telde in De Bilt 36 droogteperioden, ongeveer eens per 2 à 3 jaar dus. Inclusief de huidige droogteperiode telt de 21e eeuw er nu in totaal 14, want neerkomt op één keer in de 1 à 2 jaar. Toch lijkt deze droogteperiode er niet zomaar één te worden.

Een maand lang droog

Met vandaag erbij duurt de droogteperiode in De Bilt nu dus al 34 dagen en voorlopig is nog geen einde in zicht. Sterker nog, volgens de huidige verwachting voor De Bilt blijft de neerslagsom t/m 18 juni onder 0,5 millimeter. Mocht dat zo blijven, dan komt de totale duur dus al uit op 37 dagen, en dat is uitzonderlijk.

Van de 49 voorgaande droogteperioden in De Bilt duurden er namelijk slechts vijf 30 dagen of langer. Drie daarvan kwamen voor tijdens een lange periode van droge winterkou, namelijk in november/december 1921, februari 1986 en januari/februari 1996. De twee andere zijn meteen ook de meest recente. In 2018 viel van 15 juni t/m 27 juli (43 dagen) slechts 0,1 mm regen. Het record staat op naam van 2007 met een droogteperiode van 46 dagen, namelijk van 22 maart t/m 6 mei. Volgens deze definitie is het dus nog even wachten op een record en lijkt dat er, op basis van de huidige verwachtingen, zelfs niet van te komen.

KNMI

Hebben de definities van Weeronline en Weer.nl het nadeel dat ze alleen naar De Bilt kijken, en feitelijk dus meer over dat ene station vertellen dan over de rest van het land, het KNMI kijkt wel naar andere metingen (verspreid over heel Nederland) om te kunnen bepalen of al dan niet van een droge dag of een droogteperiode kan worden gesproken. Het KNMI noemt een dag droog als op 13 stations, verspreid over Nederland, minder dan 0,3 millimeter neerslag is gevallen. De reeks, die Weeronline en Weer.nl op dit moment zien, is op die manier bij het KNMI al meerdere keren onderbroken, onder meer op 7 en 8 juni. Toen was het weliswaar droog op 11 van de 13 stations, maar viel op 2 stations in het oosten en zuiden van het land wel wat regen, waarmee het die dagen dus niet droog was.  

Voor ieder jaar sinds 1906 heeft het KNMI op deze manier de langste reeks droge dagen in Nederland bepaald. De variaties van jaar op jaar zijn groot. De langste reeks heeft een lengte van 20 dagen in 1976. De maximale reeks van 2023 is tot nu toe 15 dagen (van 24 mei tot 8 juni). De regen van 8 juni heeft die reeks gestopt. Inmiddels tellen we alweer meerdere droge dagen op rij, maar de kans dat we 1976 nog gaan overtreffen dit jaar is niet zo groot.

Is er nu een record of niet?

Samenvattend hangt het dus sterk van de manier van kijken af of we nu van een record kunnen spreken of niet. Weeronline vindt van wel, omdat het in De Bilt al 34 dagen lang niet geregend heeft, iets dat op dat station sinds het begin van de metingen nooit eerder is gebeurd. Weer.nl vindt van niet, omdat in het verleden meerdere perioden zijn aan te wijzen waarin zo’n droge periode in De Bilt nog langer duurde dan die van dit jaar. Het KNMI vindt ook van niet, op basis van een strengere definitie waarin 13 stations, verdeeld over heel het land, een rol spelen. Het KNMI kijkt er al heel lang zo naar en heeft, vanwege de rol die het instituut in het Nederlandse weer speelt in deze het meeste recht van spreken.