Na kletsnatte lente nu een officiële droogteperiode
Het contrast kan niet groter. Een groot deel van de meteorologische lente verliep kletsnat. De ene na de andere regenzone trok over ons land en het was zoeken naar een spaarzame droge dagen in de op 3 na natste lente ooit. Maar sinds half mei is het weer volledig omgeslagen. Sinds 13 mei heeft het in De Bilt niet meer geregend en daarmee is sprake van een officiële droogteperiode. Bovendien is deze - met de erg droge vooruitzichten - voorlopig ook nog niet voorbij.De lente van 2023 verliep kletsnat met 225 mm neerslag tegen 154 mm normaal. Alleen in 1903, 1979 en 1983 viel in de maanden maart, april en mei samen nóg meer neerslag. Het door het KNMI berekende neerslagtekort stond voor 12 mei dan ook op exact 0,0 millimeter. Een enorm verschil met bijvoorbeeld de droge zomers van 1976, 2020 of 2022. In die jaren lag het neerslagtekort half mei al op zo'n 100 millimeter. Minder dan een maand geleden leek zo'n neerslagtekort nog héél ver weg.
Is een droogteperiode zeldzaam?
Van een droogteperiode is sprake wanneer minstens 20 dagen op rij geen noemenswaardige neerslag valt, in totaal hooguit een halve millimeter. Aangezien het in De Bilt voor het laatst op 12 mei heeft geregend wordt nu dus aan die definitie voldaan. Overigens is het niet alleen in De Bilt al wekenlang droog, ook op andere plekken is dit het geval.
Zo'n officiële droogteperiode in De Bilt komt wel eens vaker voor, dit is de 50e sinds de start van de neerslagmetingen in 1906. De vorige eeuw telde 36 droogteperiodes in De Bilt, ongeveer eens per 2 à 3 jaar dus. Inclusief de huidige droogteperiode telt de 21e eeuw er in totaal 14, want neerkomt op één keer in de 1 à 2 jaar. Toch lijkt deze droogteperiode er niet zomaar één te worden.
Een maand lang droog
Met vandaag erbij duurt de droogteperiode in De Bilt dus al 23 dagen en voorlopig is nog geen einde in zicht. Sterker nog, volgens de huidige verwachting voor De Bilt blijft de neerslagsom t/m 14 juni onder 0,5 millimeter. Mocht dat zo blijven, dan komt de totale duur dus al uit op 33 dagen, en dat is uitzonderlijk.
Van de 49 voorgaande droogteperioden in De Bilt duurde er namelijk slechts vijf 30 dagen of langer. Drie daarvan kwamen voor tijdens een lange periode van droge winterkou, namelijk in november/december 1921, februari 1986 en januari/februari 1996. De twee andere zijn ook gelijk de meest recente. In 2018 viel van 15 juni t/m 27 juli (43 dagen) slechts 0,1 mm regen. Het record staat op naam van 2007 met een droogteperiode van 46 dagen, namelijk van 22 maart t/m 6 mei.
Neerslagtekort schiet omhoog
Het kan verkeren. Gemeten van 1 maart t/m 9 mei was de lente nog recordnat en vanzelfsprekend stond het neerslagtekort op exact 0 millimeter. Maar door het zeer droge weer met veel zon, een lage luchtvochtigheid en een doorstaande wind gaat het nu toch heel hard. Tot en met gisteren is het neerslagtekort opgelopen naar 77 mm, meer dan het gemiddelde van circa 65 mm en zelfs meer dan in 2018 op 3 juni het geval was (72 mm).
Met opnieuw een droge, (vrij) zonnige en warme week voor de boeg lijkt het neerslagtekort vrijdag ook al boven dat van 2022 uit te komen. En zoals de bovenstaande verwachting laat zien is een stagnering, laat staan een afname van het neerslagtekort voorlopig onwaarschijnlijk. Hoewel het grondwater na een kletsnatte lente weliswaar nog redelijk op peil is, zal de droogte in de toplaag van de bodem steeds zichtbaarder worden. Vooral op de zandgronden in het oosten van het land begint het gras bijvoorbeeld al flink te verkleuren.
