Bijzonder warm: alweer sneuvelt een temperatuurrecord
Een datum-warmterecord dat 43 jaar ongebroken bleef moest er nu toch aan geloven. Op 24 november 1980 werd een maximumtemperatuur van 14,4°C gemeten in De Bilt. De klimaatnormaal voor deze dag is 9,0°C, berekend met het gemiddelde van de periode 1991-2020. Vandaag werd deze waarde bijna verdubbeld; het kwik tikte maar liefst de 17,1°C aan om 4 uur ’s middags. Het historische temperatuurrecord is zonder twijfels overtroffen.De muts kon weer af
De dag hiervoor werd het in De Bilt niet warmer dan 10 graden en gemiddeld was het net wat koeler dan 5 graden. Een krachtige wind en hoge gemiddelde luchtvochtigheidsgraad deden het buiten fris en waterkoud aanvoelen. Voor sommigen een reden om met een extra dikke broek, meerdere lagen bovenkleding en een muts op naar buiten te gaan.
Op 23 november in de avond trok een warmtefront over Nederland. Het bijbehorende regengebied bracht veel neerslag mee, waardoor in de avond en nacht op de meeste plaatsen tussen de 8 en 16 millimeter regen viel. Achter het warmtefront stroomt opmerkelijk warme lucht, afkomstig van de Westelijke Sahara. Deze warmere lucht was voor sommigen zelfs al een reden om zonder jas naar buiten te kunnen. Er stond wederom een stevige wind, maar wolken werden afgewisseld door een welkom zonnetje.
Omslag in weerregimes
Dit contrast werd teweeg gebracht door een plotse wisseling van regimes in de atmosfeer, zoals ook uitgelegd in het vorige artikel. Gedurende de koudere periode waren de stroomlijnen van de lucht op 1,5 kilometer hoogte naar het zuiden of oosten gericht, wat betekent dat lucht vanuit het noorden en westen aangevoerd wordt. Deze lucht is koud en door de interactie met het warmere zeewater ontstonden grote regengebieden. Het naderende warmtefront aan de oostkant van storm Bert bij de Britse Eilanden verklaart de verandering in windrichting van zaterdag naar zondag. Achter het front komt de wind uit het zuiden, waar het voor het front nog uit het westzuidwesten waaide.
Eén dag met warme lucht
De zuidenwind voert lucht aan dat boven de Westelijke Sahara is opgewarmd en met de noordwaartse atmosferische circulatie meebeweegt, aangedreven door een zeer sterk golvende straalstroom. De aanvoer van zeer zachte lucht hield de hele dag aan, waardoor weerstations overal in Nederland vrij hoge temperaturen meten voor deze tijd van het jaar. Nooit eerder werd het zo laat in het jaar zo warm als vandaag.
In Maastricht was het tegen het einde van de ochtend al warmer dan 16 graden en uiteindelijk werd het zelfs 19 graden in Ell, Limburg. In de historische meetreeks is het geen enkele keer voorgekomen dat het ergens 19,0°C of warmer werd na 8 november, tot dit jaar dus. Zelfs aan zee werden temperaturen van tussen de 17 en 18 graden gemeten. Op enkele honderden meters hoogte stond een zeer harde wind, welke in de vorm van windvlagen het aardoppervlak bereikte. De warme lucht mengde goed met de aanwezige lucht en op deze manier werd sterk afkoelen van de grond voorkomen. De zachte lucht is tot en met vannacht aanwezig en wordt daarna verdreven door een regengebied uit het westen.
