April 2022 was zeer zonnig, maar ook fris en vrij nat
Met een gemiddelde temperatuur van 9,3 graden tegen 9,9 graden normaal was april een frisse lentemaand. Dat is wel voor onze huidige maatstaven. Dertig jaar geleden werd afgelopen aprilmaand nog als opvallend warm ervaren, toen de normaal 8,0 graden was! Gemiddeld over het land scheen de zon 229 uren tegen 196 normaal en dat levert zowaar een top-10 notering op. Met landelijk gemiddeld 51 mm tegen 41 normaal was april vrij nat. Vrijwel alle neerslag viel in de eerste 10 dagen.
April begon kletsnat, koud en somber met een sneeuwverrassing op de eerste dag. In de loop van de maand werd het steeds warmer en zonniger en vanaf de 10e viel amper neerslag bij. Daardoor verdampte veel vocht en sloot de maand af met een neerslagtekort. Alleen in het oosten is meer water gevallen dan is verdampt. Het mooie weer werd niet bekroond met zomerse dagen, juist in de laatste week draaide de wind naar het noorden, waardoor het koeler werd met meer bewolking. Daardoor is de maand uiteindelijk iets aan de koele kant geëindigd. Dit geldt niet voor het westen van het land, daar was april juist iets aan de zachte kant.
Regelmatig vorst, weinig warme dagen
In De Bilt heeft het 3 keer gevroren, tegen 4 keer normaal in april. Weerstation Twenthe telde 8 dagen met vorst tegen 6 normaal. Vorig jaar vroor het een stuk vaker, in het Drentse Eelde maar liefst 18 dagen! Een record was dat niet, in 1917 vroor het daar 20 keer.
Warme dagen waren afgelopen maand op 1 hand te tellen. Zo scoorde De Bilt maar één twintiger tegen 5 dagen van 20 graden of meer normaal. Vorig jaar haalde De Bilt, voor het eerst sinds 1997, helemaal geen warme dagen. In Eindhoven kwam het tot 3 warme dagen, tegen 6 normaal. Gelukkig scheen de zon veel, waardoor het al snel aangenaam was.
Opvallend was de schrale noordelijke tot noordoostelijke wind die we vaak hadden. De landelijk gemiddelde windsnelheid in april was 18 kilometer per uur tegen 16,2 km/u normaal. In april 1994 waaide het voor het laatst harder.
Sinds 1978 niet zoveel sneeuw in april
Heel bijzonder was de sneeuwsituatie op 1 april. Met een ijskoude noordoostelijke stroming werd lucht vanuit de poolstreken aangevoerd. Daardoor ging in de nacht van 1 april neerslag over in sneeuw, die bleef liggen tot diep in de middag. Op veel plekken viel 1 tot 8 cm. De Bilt noteerde met 2 cm voor het eerst sinds 1978 weer een officieel gesloten sneeuwdek in april! Op de hoge Veluwe werden uitschieters gemeten van 17 cm. Alleen in 1978 werd lokaal nog een dikker sneeuwdek gemeten. Op de hoogste top van de Veluwe bleef de sneeuw tot 5 april liggen. In de Limburgse heuvels viel de meerslag sneeuw pas in de nacht naar 2 april. In Vaals werd op 2 april 5 cm sneeuw gemeten. Er viel behoorlijk wat neerslag op 1 april. Regionaal op de Veluwe, in de omgeving van Nijmegen en in Noord-Limburg meer dan 25 mm. In Siebengewald zat 31 millimeter in de regenmeter.
Bijzonder was ook het landelijke kouderecord dat werd gemeten op 1 april. In Maastricht werd het niet warmer dan 1,8 graden! Het oude kouderecord was 2,5 graden, gemeten in Eelde in 1963. Na 15 mei 2020 was het nooit meer tot een landelijk kouderecord gekomen. Op 3 april volgde opnieuw een landelijk kouderecord, nu voor de minimumtemperatuur. In Deelen daalde het kwik tot -6,3 graden tegen -5,5 graden in Winterswijk in 1909. De vorst bezorgde fruittelers slapeloze nachten.
Somber en kletsnat
Vanaf 4 april werden de nachten minder koud, maar het werd somber en kletsnat met temperaturen rond 10 graden. Op 5 april werd in het midden en oosten meer dan 25 mm afgetapt. In Duiven viel 32 mm. Ook op 7 april viel regionaal meer dan 20 mm, nu in het midden en noordoosten van het land. Gieterveen tapte 31 mm af. Het wisselvallige weer bleef aanhouden tot 10 april. De eerste 10 dagen van april waren sinds 1994 niet zo nat geweest in ons land.
Eerste officiële warme dag precies op tijd
Het wisselvallige weer bleef aanhouden tot 10 april. Daarna werd het snel warmer, zonniger en droger. Op 12 april pakte De Bilt zijn enige warme dag van de maand met 20,6 graden. Weerstation Twenthe kwam op 22,6 graden uit en Eindhoven 22,5 graden. Gemiddeld valt de eerste officiële warme dag op 13 april. De dagen daarna bleef het vrij zonnig en droog met aangename temperaturen van ongeveer 15 tot 20 graden. De paasdagen verliepen bijna recordzonnig met in totaal 25,1 zonuren. In 2019 scheen de zon 26 uren.
Licht wisselvallig en minder warm
Op 25 en 26 april werd het licht wisselvallig met vooral in het zuiden enkele buien. Vanaf Koningsdag werd het weer droog met een mix van wolkenvelden en zon en het werd minder warm, op verschillende dagen werd de 15 graden niet meer gehaald. Tijdens opklaringen kon het in de polaire lucht, die met een noordenwind werd aangevoerd, sterk afkoelen. Zo werd het Koningsnacht op weerstation Twenthe -1,6 graden. Op 28 april werd in de duinen bij Castricum een extreem lage temperatuur van -9,2 graden gemeten. Dit is geen officieel weerstation, dat staat opgesteld op misschien wel het beste ‘vorstgevoelige’ plekje van Nederland.
Nu al een neerslagtekort ondanks vrij natte maand
Door het droge zonnige weer, met vaak een schrale wind erbij, was eind van de maand regionaal alweer sprake van een neerslagtekort. Gemiddeld over het land bedroeg het neerslagtekort 51 millimeter. Daarmee hoort de maand bijna bij de 5% droogste jaren.
Op de Veluwe vinden we nog geen neerslagtekort, omdat daar de meeste neerslag is gevallen. Beekbergen ving 91 mm op. Dat geldt niet voor Zeeland en Zuid-Limburg. In deze gebieden is regionaal minder dan 30 mm gevallen. Het Zeeuwse Krabbendijke was het droogst met slechts 23 mm. Gemiddeld over het land viel 51 mm tegen 41 mm normaal. Op 4 dagen viel neerslag in de vorm van sneeuw. In het huidige klimaat telt ons land in april 2 of 3 dagen met (natte) sneeuw. Dertig jaar gelden telde april nog 6 sneeuwdagen.
De zon scheen gemiddeld over het land 229 uren tegen 196 uren normaal. Dit betekent een 9e plek in de top-10 zonnigste aprilmaanden sinds 1906. In Vlissingen scheen de zon ruim 240 uren, tegen 214 bij de weerstations Twenthe en Eindhoven. Door het zonnige karakter van de maand waren er veel mooi-weerdagen. De Bilt telde er 10 tegen 7 normaal. Er waren 7 aprilmaanden met meer mooi-weerdagen, recent waren dit 2007, 2009, 2011, 2018, 2019 en 2020. Wat dat betreft zijn we deze eeuw dus al goed verwend. Op een mooi-weerdag is het droog, schijnt de zon meer dan de helft van de tijd en is het warmer dan normaal.