Droogte verscherpt: Veel zon, weinig regen
Veel zon, weinig regen en hoge temperaturen. Dat is zo'n beetje de samenvatting van deze zomer. Sterker nog, afgezien van een paar korte periodes met natter weer is het de afgelopen 6 maanden extreem droog, recordzonnig en zeer warm. De droogte zorgt daardoor nu al voor grote problemen en die zijn nog lang niet voorbij. Door de warme, droge en zonnige vooruitzichten zullen de problemen juist alsmaar groter worden.De droogte begon al vroeg in de lente, zelfs voor het begin van het groeiseizoen op 1 april. Al halverwege de maand mei werden maatregelen getroffen om zo veel mogelijk water vast te houden. Eind mei en in juni was het tijdelijk wat wisselvalliger, maar het neerslagtekort bleef rond de 5% droogste jaren hangen. In juli verscherpte de droogte verder en vrijdag liep het landelijke neerslagtekort op tot 268 millimeter, een 4e plek sinds 1906.
Slechts 3x eerder zo'n groot neerslagtekort op 19 augustus
Het neerslagtekort bedroeg op 19 augustus gemiddeld over het land maar liefst 268 millimeter. Alleen in 1921, 1976 en 2018 was het landelijk neerslagtekort op die datum nog groter. Als het de komende tijd droog, zonnig en warm blijft kan het neerslagtekort zelfs oplopen richting de 300 millimeter. Die grens werd alleen in de jaren 1911, 1921, 1959, 1976 en 2018 op enig moment overschreden.
Het grootste neerslagtekort ooit gemeten gedurende het groeiseizoen (1 april t/m 30 september) was 361 millimeter gemiddeld over het land, gemeten in 1976. Op de tweede plek staat 1959, al liep het neerslagtekort toen in oktober nog verder op. Vier jaar geleden (2018) liep het gemiddelde neerslagtekort voor de 5e keer op naar ruim 300 millimeter.
In de toekomst meer regen, maar ook vaker droogte
De oorzaak van het zeer hoge neerslagtekort ligt niet alleen bij een gebrek aan neerslag. Door het vaak warme en het uitzonderlijk zonnige weer dit jaar verdampt veel meer vocht dan gebruikelijk, waardoor de bodem sneller uitdroogt dan anders. Bovendien viel de regen vaak in de vorm van zware buien. Om wateroverlast te voorkomen wordt het water dan zo snel mogelijk afgevoerd via het riool, zonder dat het een kans heeft om te infiltreren in de bodem.
Ondanks dat door klimaatverandering in de toekomst gemiddeld even veel of zelfs meer regen zal gaan vallen, worden extreem droge periodes steeds waarschijnlijker. Dit heeft alles te maken met de hogere temperaturen, het steeds zonnigere weer en een toenemende intensiteit van regen- en onweersbuien die we in het toekomstige klimaat kunnen verwachten. Het zal dan ook steeds vaker tot extreme droogte én wateroverlast komen. Op jaarbasis levert dat qua neerslag weinig verschillen op, maar de overlast door de extreem droge en natte perioden zal wel fors toenemen.
