Droogte steekt de kop weer op
Na een droge en extreem zonnige lente leek het in juni even de goede kant op te gaan wat betreft de droogte. Er viel gemiddeld over het land namelijk meer neerslag dan gebruikelijk. Maar de droogte komt nu weer volop terug door een combinatie van weinig regen, veel zon en hoge temperaturen. Met uitzondering van het noordoosten is deze maand op veel plaatsen niet meer dan 5 à 10 millimeter regen gevallen. Verder is met name de afgelopen dagen extreem veel vocht verdampt.Na een extreem hete en zonnige 19 juli is het vandaag weer duidelijk koeler. Bovendien vallen er vandaag al wat buien. Vanavond, vannacht en morgenochtend kan lokaal flink wat regen vallen door langzaam trekkende (onweers)buien. Maar echt zoden aan de dijk zet het niet, want vanaf vrijdag zijn de neerslagkansen weer erg laag.
Weer bij de 5% droogste jaren
Het landelijk gemiddelde neerslagtekort is inmiddels opgelopen naar ruim 200 millimeter en daarmee hoort 2022 bij de 5% droogste jaren. Sinds 2001 lag het gemiddelde neerslagtekort half juli alleen in 2018 nog hoger. Desalniettemin zijn er flinke verschillen. In grote delen van Friesland en Groningen bedraagt het neerslagtekort 'slechts' 120 tot 150 millimeter, net als een gebied ten zuiden van Utrecht. In het westen van Zeeland ligt het neerslagtekort echter al op meer dan 270 millimeter.
Vooral de afgelopen week liep het neerslagtekort snel op door de combinatie van zonnig en (extreem) warm weer. Verder was ook de luchtvochtigheid heel erg laag en waaide het matig. De combinatie van deze vier factoren zorgt voor een extreem snelle verdamping van het vocht dat nog in de bodem zit. De buien van vandaag en morgen zullen regionaal best wat tijdelijke verlichting kunnen geven, maar meer dan een druppel op een gloeiende plaat is het niet. Bovendien wordt veel water tijdens hevige buien via het riool afgevoerd in plaats van opgenomen in de bodem.
Gevolgen al zichtbaar, significante regenval blijft uit
De gevolgen van de droogte zijn al goed zichtbaar. Niet alleen moeten de planten in de tuin regelmatig water krijgen, ook op grotere schaal zijn er problemen. Door een beperkte aanvoer van zoetwater uit de Rijn kan het zoute zeewater bijvoorbeeld steeds verder het land binnendringen, ook wel verzilting genoemd. Dat heeft gevolgen voor de landbouw, natuur en drinkwaterkwaliteit. Daarom is het gemaal in De Meern aangezet om zo'n 7.000 liter zoetwater per seconde naar West-Nederland te pompen.
Hoewel de regen- en onweersbuien vandaag en morgen op sommige plekken tijdelijk wat verlichting kunnen geven, blijft significante regenval op grote schaal voorlopig uit. De kans op meer dan 3 millimeter regen op één dag is vanaf vrijdag kleiner dan 20 procent. Volgens de 30-daagse verwachting is de kans vrij groot dat eenzelfde patroon ook in augustus aanhoudt. Het is dan vaak droog met slechts af en toe een (lokale) regen- of onweersbui. Dat geldt overigens niet alleen voor ons land, maar voor grote delen van West- en Centraal-Europa.