Februari 2022 was superzacht, kletsnat en erg windrijk

Slechts 3 keer verliep de februarimaand nog zachter dan dit jaar. Dit was het geval in 2002, 2020 en de februarimaand van 1990, die met een gemiddelde temperatuur van 7,6 graden nog altijd de warmste ooit blijft. Evenals in januari was er in februari een totaal gebrek aan winterweer. De laagste maximumtemperatuur in De Bilt was 7,3 graden op 12 februari. Nooit eerder was de koudste februaridag zo zacht. Het vroor in De Bilt slechts 6 nachten, tegen 12 nachten normaal. Het ging hierbij steeds om lichte vorst. Matige vorst (<-5 graden) kwam niet voor, tegen 3 keer normaal. Ook ijsdagen kwamen nergens voor, terwijl het normaal zo’n 2 dagen blijft vriezen, ook overdag.

Met -4,8 graden werd in de ochtend van 12 februari op de Vliegbasis Twenthe bij Enschede de laagste temperatuur van de maand gemeten. Het was de enige ochtend waarop de inmiddels beroemde natuurijsbaan van Winterswijk even kon worden gebruikt. In een groot deel van de maand vroor het niet of nauwelijks en leek de winter ver weg. We hadden met een sterke westcirculatie te maken die de ene na de andere storing naar Nederland bracht. Pas gedurende het laatste weekend van februari knapte het weer op en kon het ’s nachts weer vriezen. Sneeuw viel af en toe, op 7 dagen in de maand ergens in het land. Het ging voortdurend om natte sneeuw die hooguit heel even op het gras bleef liggen. Normaal telt februari landelijk 11 sneeuwdagen. Het aantal sneeuwdagen neemt snel af, tussen 1961 en 1990 telde februari nog gemiddeld 14 sneeuwdagen.

Naweeën van storm Corrie

Toen februari op de kalender kwam, hadden we nog met de naweeën van storm Corrie (vernoemd naar de eerste vrouwelijke meteoroloog van het KNMI) te maken. In de nacht kwam het aan zee nog tot storm, overdag nam de wind geleidelijk af. In de dagen daarna wisselden wolken en de zon elkaar af en viel bijna iedere dag wel ergens wat (lichte) regen of een buitje. Ook waaide het aan zee vaak stevig, meestal uit een zuidwestelijke richting en waren de temperaturen hoog voor de tijd van het jaar. Extra nat verliepen de 4e februari, toen een koufront passeerde en het in het noordoosten van het land heel plaatselijk ook even tot natte sneeuw kwam. Op 6 februari viel in een groot deel van het land tussen 20 en 50 millimeter. Vlissingen noteerde een uurgemiddelde van windkracht 9 en daarmee was de tweede officiële storm van 2022 een feit en de eerste van februari.

Gedurende het weekend van 12 en 13 februari zat er even een pauze in het sterk wisselvallige weer van tot dat moment. Vooral in de nacht naar 12 februari kwam het op uitgebreide schaal tot lichte vorst, in de nacht naar 13 februari was het gebied met vorst een stuk kleiner. Overdag scheen de zon en was het aangenaam. In Maastricht werd het op 13 februari 11,5 graden. Zacht was het ook op 16 februari. In Westdorpe steeg het kwik in de loop van de dag tot 14,1 graden, de hoogst gemeten temperatuur van de maand. Eerst viel op veel plaatsen tussen 15 en 20 millimeter regen, later op de dag werd het droger. Aan zee was de zuidwestenwind af en toe stormachtig.

Drie stormen en zes stormdagen

Later op 16 februari brak een uitermate windrijke en natte periode aan. Er passeerde drie stormen die het op 6 opeenvolgende dagen lieten stormen, een record. Het oude record was 5 dagen met storm achter elkaar in december 1979. Februari 1990 kwam niet verder dan een serie van 3 officiële stormdagen. In de avond al kwam Dudley, die het op veel plaatsen aan de kust tot een windkracht 9 liet komen, met in Lauwersoog in de ochtend van de 17e uiteindelijk de zwaarste windstoot met een snelheid van 114 kilometer per uur. Overdag nam de wind wat af en kwam de zon er goed door, maar vielen ook nog een paar buitjes.

Daarna was het de beurt aan Eunice, de zwaarste van de drie stormen en uiteindelijk de op twee na zwaarste storm (na 3 januari 1976 en 25 januari 1990 – nog altijd de zwaarste) van de laatste 50 jaar. Eunice hield vooral op vrijdag 18 februari huis. De storm begon rond 14 uur ’s middags en hield in het noordelijke kustgebied tot na middernacht op 19 februari aan. Vlissingen noteerde net geen zeer zware storm en verschillende plekken in het westen en noorden haalden een dikke windkracht 10. Het KNMI kondigde voor de west- en noordkust en voor het IJsselmeer een code rood af. Het verkeer had bijzonder veel last van de storm en vanaf 14 uur ’s middags werd het hele treinverkeer in Nederland stilgelegd. Vier mensen kwamen om, onder omvallende bomen. Drie van hen woonden in de regio Amsterdam.

Opvallend was dat ook meerdere stations in het binnenland uurgemiddelden van windkracht 9 noteerden. De zwaarste windstoot viel met 145 kilometer per uur boven land in het Utrechtse Cabauw. Ook op de Houtribdijk werd deze windstoot gemeten. Dieper in het binnenland werden vaak vlagen van tussen 110 en 130 kilometer per uur geregistreerd. De schade aan gebouwen en in de natuur was enorm en bedraagt meer dan een half miljard euro.

Storm Franklin bracht ook erg veel regen

De laatste van de drie stormen was Franklin, die op zondag 20 februari behalve veel wind ook een enorme bak regen bracht. Op veel plaatsen kwam tussen 20 en 40 millimeter omlaag, op een door de regen eerder in de maand toch al totaal verzadigde bodem. In provincies als Gelderland, Overijssel en Drenthe kwam het dan ook op steeds meer plaatsen tot wateroverlast, omdat het vele regenwater geen kant meer op kon. In Overijssel werd het Wouda stoomgemaal in Lemmer opgestart om de enorme hoeveelheden water te kunnen verwerken. Omdat de waterstanden in het Waddengebied door de vele wind steeds hoog waren, kon het IJsselmeer niet afwateren. De waterstand steeg er in korte tijd met ongeveer een halve meter. Verder was de vele wind er aan de kust de oorzaak van dat er veel duinafslag was. De zeeweringen en waterkeringen waren dagenlang in vol bedrijf.

Franklin liet het niet alleen op zondag 20 februari, maar ook op maandag 21 februari aan zee op diverse plaatsen stormen. In Vlissingen kwam het zondagavond op de passage van het koufront tot een windstoot van 129 kilometer per uur, een dag later werden aan zee op enkele plaatsen nog windvlagen met snelheden tot iets boven 100 kilometer per uur geregistreerd. In de loop van de 21e februari nam de wind af en kwam een einde aan een stormachtige periode. Sinds het begin van de windmetingen waaide het alleen in 1988, 1935, 1997, 2020, 2002 en 1990 nog wat harder over de hele maand februari. De gemiddelde windsnelheid was nu 25,9 km/u tegen 29,9 km/u in 1990, dat was tevens de windrijkste maand ooit in ons land.

Natte maand eindigt zonnig

Eind van de maand werd het rustiger, maar het bleef eerst nog wel wisselvallig. Op 24 februari drong koudere lucht binnen met tijdelijk regen en opnieuw flink wat wind. Na een gure 25e met diverse winterse buien, knapte het weer vanaf 26 februari op. In de nachten kwam het eindelijk weer eens tot lichte vorst, overdag voelde het voorjaarsachtig aan met een graad of 10. De zon scheen op verschillende plaatsen 3 dagen lang circa 10 uur. Daardoor gaat de maand, die somber begon, toch als zonnig de boeken in.

Met gemiddeld over het land 119 mm, tegen 60 mm normaal, was het kletsnat. In 2002 viel met 129 mm nog iets meer. Op een tweede plek vinden we 1946 met 139 mm en 2020 was het natst met 144 mm. In het Gelderse Hulshorst viel 200 millimeter en in Apeldoorn 201 mm. Van een landelijk februarirecord kunnen we daarmee nog niet spreken, in 1946 viel iets verderop in Beekbergen 246 mm. In 2020 was Hoogwoud de natste plek met 195 mm en in 2002 noteerde Vaals 192 mm, dit jaar komt daar dus net bovenuit. Relatief droog was het aan de Zeeuwse westkust met amper 70 mm. Haamstede was met 59 mm de droogste plek.