Noord-Europa maakt zich op voor hittegolf
In Scandinavië en de Baltische Staten maakt men zich op voor extreme warmte en hitte. Vooral in Zweden en Finland wordt het buitengewoon heet. De afgelopen dagen steeg de temperatuur in het noorden van Europa al meerdere keren tot ruim boven de 20 graden, wat voor daar niet uitzonderlijk, maar wel erg warm is. In Zweden werd het gisteren lokaal echter al 30 graden en de komende week gaat de temperatuur dagelijks rond of zelfs ruim boven de 30 graden uitkomen de eerdergenoemde landen.Al wekenlang wordt het Europese continent geteisterd door zeer warme luchtmassa's. Eerst was het vooral in het zuidwesten van Europa - met name Spanje en Frankrijk - zeer heet. In de afgelopen week werd het juist extreem warm in het zuidoosten van Europa. Die hitte trekt nu via Oost- en Centraal-Europa verder naar het noorden.
Lagedrukgebied boven Groot-Brittannië als aanjager, hogedruk in Scandinavië als versterker
De reden dat die hitte zover naar het noorden oprukt, is een zuidelijke stroming die tot stand is gekomen door een vrij groot lagedrukgebied boven Groot-Brittannië. De warme luchtmassa kan zo de oversteek naar Noord-Europa maken. Ook in de bovenlucht is het erg warm. Mede dankzij die warme 'rug' in de bovenlucht kan zich in de omgeving van Scandinavië en de Baltische Staten aan de grond een hogedrukgebied opbouwen. En dit hogedrukgebied zorgt er weer voor dat het in de eerdergenoemde gebieden extra op kan warmen.
Onder een hogedrukgebied vinden namelijk dalende luchtbewegingen plaats. Dit wordt subsidentie genoemd. Bij het dalen van de lucht wordt de lucht samengedrukt en warmt deze op en droogt de lucht uit. Als gevolg hiervan schijnt de zon in het noorden van Europa de komende tijd volop. De dagen zijn in het verre noorden bovendien erg lang in deze tijd van het jaar. In een stad als Helsinki komt de zon al op rond 3:50 lokale tijd en gaat deze pas onder rond 22:50. In Lapland gaat de zon helemaal niet onder in deze tijd van het jaar.
De combinatie van een zuidelijke stroming die een warme luchtmassa aanvoert, subsidentie onder het hogedrukgebied en hele lange dagen met héél veel zon, zorgen ervoor dat de temperatuur zelfs in het verre noorden tot tropische waarden van meer dan 30 graden kan stijgen.
Waarschuwingen voor hitte, overstromingen en bosbranden in Scandinavië
Vandaag wordt het voor het eerst op grote schaal in Scandinavië heet. Er wordt dan ook in zowel Zweden als Finland gewaarschuwd voor de hitte. In Finland spreekt men van een 'hitte-dag' wanneer de temperatuur op 25 graden of meer uitkomt, en dat gebeurt vandaag in vrijwel het hele land. In Zweden ligt de temperatuur al op meerdere plekken rond de 30 graden.
Morgen en zeker maandag doet de hitte er nog een schepje bovenop en wordt het op veel plekken 30 graden of meer. Lokaal kan de temperatuur zelfs stijgen tot 33 graden, wat voor deze landen uitzonderlijk is. In Zweden en Finland staan respectievelijk code geel en oranje uitgegeven voor de warmte. In Noorwegen is het op de meeste plekken wat minder warm, maar ook daar komt het op een aantal plaatsen tot temperaturen van 25-30 graden.
Naast de hittewaarschuwingen staan in Finland waarschuwingen uitgegeven voor bosbranden, want het is al een lange tijd aan de droge kant en met de huidige hitte is er weinig voor nodig om tot een flinke natuurbrand te komen.
Opvallend genoeg staan in de berggebieden van Noorwegen en Zweden ook waarschuwingen uit voor hoogwater. In de berggebieden ligt nog sneeuw, maar door de extreme hitte zal de sneeuw - evenals ijs van gletjsers - snel smelten en volgt dus een piek in de afvoer van rivieren. Snelstromend water kan voor gevaar zorgen en schade aan materieel is mogelijk op plekken dichtbij rivieren.
Hitte Scandinavië houdt tenminste week aan
De hitte houdt waarschijnlijk tot ten minste komend weekend aan. Het lagedrukgebied boven Groot-Brittannië krijgt in de komende week namelijk versterking van een nieuw lagedrukgebied, waardoor de zuidelijke stroming en het hogedrukgebied boven Scandinavië standhouden. Op dinsdag en woensdag is het tijdelijk iets minder heet. Dan neemt de kans op een (onweers)bui toe en ligt de temperatuur op de meeste plekken in Zweden en Finland net onder de 30 graden. Vanaf donderdag tot en met zaterdag lijkt het opnieuw op uitgebreide schaal 30 graden te worden. De definitieve afkoeling volgt op zijn vroegst aan het eind van volgend weekend. Opvallend is dat Noord-Europa vorig jaar ook al geteisterd werd door een extreme hittegolf.
Nederland ook hitte?
Bijna overal om ons heen was of is sprake van hitte, maar bij ons blijft een hittegolf (vooralsnog) uit. Af en toe pakken we één of twee dagen met tropische warmte mee, zoals afgelopen donderdag het geval was, maar in De Bilt werd de tropische waarde van 30 graden dit jaar überhaupt nog niet bereikt.
Bij ons loopt de temperatuur de komende week ook weer wat op en komende donderdag kan de temperatuur lokaal weer de 30 graden aantikken. Maar opnieuw is de hitte niet standvastig en van aanhoudende hitte is dus ook de komende week geen sprake.
