Vaak nazomerse herfst 2022 was zacht, zonnig en ook nog eens nat

Met een gemiddelde temperatuur van 12,1 graden komt de herfst van 2022 op een derde plaats in de lijst van warmste herfsten ooit uit, na de herfsten van 2014 (12,5 graden) en 2006 (13,6) graden. Met name die laatste herfst staat nog een straatlengte voor als het om de gemiddelde temperatuur gaat. Normaal in de herfst is een gemiddelde temperatuur van 10,9 graden, daar zaten we nu dus ruim een graad boven.

Er viel landelijk gemiddeld 292 millimeter regen, tegen 245 millimeter normaal. Vooral september en november verliepen nat. Oktober was juist een droge maand. De zon scheen heel veel. Gemiddeld in ons land was dit 436 uur, ten opzichte van 349 uur normaal. Daarmee kwam de herfst ook qua zonnigheid ook in de ranglijst van zonnigste herfsten op een 3e plaats terecht.

Opmerkelijk temperatuurverloop

De eerste herfstmaand september kende een opmerkelijk temperatuurverloop. De eerste tien dagen verliepen bijna recordwarm met zomerse tot tropische temperaturen. Vanaf half september werd het juist veel kouder dan gebruikelijk, waardoor de maand uiteindelijk in De Bilt op 14,6 graden uitkwam, 0,1 graad onder normaal. Met landelijk gemiddeld 139 millimeter tegen 79 normaal was het kletsnat. Sinds 1901 was het 6 keer natter. Toch was het vrij zonnig met gemiddeld in ons land 180 zonuren tegen 159 normaal.

September kende een overschot aan warme en zomerse dagen en dat kwam volledig door de eerste helft van de maand. De eerste 10 dagen was het in De Bilt gemiddeld 18,8 graden, alleen in 2005 was het met 19,6 graden nog wat warmer. Op 5 september werd in De Bilt de hoogste temperatuur van 29,7 graden gemeten. In Gilze-Rijen en Eindhoven werd de landelijk hoogste temperatuur van deze herfst gemeten met 32,0 graden.

Het aantal dagen van 25,0 graden of warmer kwam uit op 5 tegen 2 zomerse dagen normaal in De Bilt. Dit aantal was sinds 1901 slechts 6 keer nog hoger in september. Bijzonder is dat het in de tweede helft van de maand een stuk kouder werd. Op 18 september werd het in De Bilt niet warmer dan 13,3 graden. Voor het eerst in ruim 2 jaar was weer sprake van een officieel kouderecord.

Verder was september dus een erg natte maand. Met landelijk gemiddeld 139 mm is de maand sinds 1901 slechts 6 keer nóg natter verlopen. Het jaar 2001 was het natst met 191 mm. Toen viel in Hoek van Holland 314 mm, de natste plek ooit in september. Dit jaar reikte september qua natste plek in het land tot een tweede plek, met 279 mm in het Zuid-Hollandse Dirksland. In het oosten was het juist droger dan normaal en werd het groeiseizoen 1 oktober afgesloten met een neerslagtekort van ruim 300 millimeter.

Recordserie warme dagen

Met een gemiddelde van in De Bilt 13,1 gaden was oktober veel warmer dan gebruikelijk. Het was goed voor een 6e plaats op de lijst van warmste oktobermaanden sinds 1901. Met landelijk slechts 46 millimeter regen tegen 84 normaal was het een droge maand. De zon scheen 159 uur tegen 120 normaal, ook dit was goed voor een 6e plaats.

Op 28, 29 en 30 oktober noteerde De Bilt een serie warme dagen boven 20 graden, nooit eerder gebeurde dit zo laat. Op 28 en 29 oktober was het niet eerder zo warm in De Bilt. Eindhoven pakte op 29 oktober bijna een recordlate zomerse dag met 24,6 graden. Nooit eerder was het zo laat in de herfst zo warm in ons land. Het totaal aantal warme dagen van 20,0 graden of meer kwam in De Bilt uit op 16 tegen 13 normaal in de herfst.

Vroeg sneeuw en matige vorst

Ook de laatste herfstmaand november pakte met een gemiddelde temperatuur van 8,6 graden tegen 7,0 normaal warm uit. Het was de op 5 na warmste november ooit gemeten. Ook was het met 97 zonuren zeer zonnig, tegen 70 normaal en dat betekende een 3e plek. Toch was het ook natter dan gemiddeld met landelijk 106 millimeter tegen 82 millimeter normaal.

De maand was eerst lange tijd opmerkelijk zacht. De Bilt noteerde op 12 november alweer een datumrecord. Een dag later werd het in Ell 18,5 graden. Ook de intocht van Sinterklaas verliep niet eerder zo warm in grote delen van het land.

Tijdens de tweede helft van de maand werd het gevoelig kouder. Op 14 november werd de eerste vorst in ons land gemeten op een officieel weerstation en dat is laat. Op 18 november vielen de eerste sneeuwvlokken in ons land en een dag later vroor het in de avond voor het eerst matig. Dit was juist wat vroeger dan normaal. In de nacht naar 20 november vroor het in De Bilt 7 graden. Sinds 1983 was het niet zo vroeg in de herfst zo koud geweest. Weerstation Twenthe noteerde met -8,8 graden de laagste temperatuur van ons land deze herfst. Op 21 november werd de kou opgeruimd en dat ging gepaard met neerslag. In het noorden en oosten viel regionaal sneeuw die even bleef liggen. De maand eindigde zacht, grijs en mistig. Uiteindelijk viel op 3 dagen ergens in het land sneeuw, normaal is dit op 4 dagen het geval.

Weinig spectaculair weer

Omdat hogedrukgebieden in de herfst vaak de dienst uitmaakten, ontbrak het aan spectaculair weer. De gemiddelde windsnelheid kwam net iets lager uit dan gebruikelijk en dat kwam vooral door de opvallend rustige septembermaand.

Het opvallendst waren de warme perioden die in september, oktober en november voorkwamen. Zelfs halverwege november deed het weer tijdens een zonnig weekend nog even bijna nazomers aan. Een weekend later beleefden we toch een eerste prikje van het winterhalfjaar, zoals dat vroeger ook vrijwel altijd gebeurde in november. Toch vroor het in de hele herfst maar 3 keer tegen 6 keer normaal. Het aantal dagen met matige vorst (kouder dan -5 graden) was juist hoger dan normaal met 2 tegen 1 gemiddeld.

Het aantal mooiweerdagen kwam deze herfst in De Bilt uit op 11 tegen 9 normaal. Zowel september als oktober bracht een extra dag met mooi weer. Op deze dagen schijnt de zon meer dan de helft van de tijd, is het droog en warmer dan gemiddeld.