November 2022 was zeer zacht, zeer zonnig maar ook nat

De meeste regen viel in het noordwesten van het land, daar is het met ruim 200 millimeter plaatselijk zelfs een uitzonderlijk natte maand geworden. Het Noord-Hollandse Bergen ving 205 mm op. In het oosten en zuidoosten hebben veel gebieden nog steeds last van de droogte en viel lokaal minder dan 50 mm. Het Zuid-Limburgse Echt noteerde maar 46 mm. Het is gebruikelijk dat in de herfst in de kustgebieden meer neerslag valt dan in het binnenland, maar dit jaar was dat verschil veer groter dan gemiddeld.

Met een gemiddelde temperatuur van 8,6 graden was de novembermaand in De Bilt ruim anderhalve graad warmer dan gebruikelijk. Op de lijst van warmste novembermaanden neemt november 2022 nu een zesde plaats in, na de novembermaanden van 2020, 2006, 2009, 2015 en 1994. Die laatste is met een gemiddelde van 10,2 graden nog altijd de warmste ooit. Het verschil met normaal werd vooral overdag gemaakt. De gemiddelde maximumtemperatuur was met circa 11,6 graden bijna 2 graden hoger dan de gebruikelijke 9,9 graden. Op slechts 3 dagen kwam de temperatuur in De Bilt onder het vriespunt uit tegen 5 normaal.

Ell 18,5 graden

November kende een wisselvallige start. Met name de eerste drie dagen verliepen warm met temperaturen die op veel plaatsen ruim boven 15 graden uitkwamen. Op 4, 5 en 6 november was het even wat minder zacht. De eerste week van november verliep ook tamelijk wisselvallig. Storingen waren nooit ver weg en bijna iedere dag viel wel wat regen of schoven een paar buien over. De warmste dag in De Bilt was meteen de 1e november toen de temperatuur op het meetveld van het KNMI tot 16,9 graden steeg.

Tussen een lagedrukgebied op de Oceaan en hogedruk op het Europese vasteland voerde een zuidelijke stroming vanaf de 7e opnieuw erg zacht lucht aan. Ook deze zachte periode duurde een week. Omdat een groot en warmbloedig hogedrukgebied op de weerkaarten verscheen, bleef het vrijwel die hele periode droog en scheen de zon vaak. Het weer deed af en toe bijna nazomers aan, zeker toen het in het zonovergoten weekend van 12 en 13 november in een groot deel van het land opnieuw ruim 15 graden werd. De Bilt kwam op 12 november op 16,2 graden uit. Niet eerder was het op deze datum zo zacht.

De intocht van Sinterklaas verliep nooit eerder zo warm. Een dag later was het in Limburg bijzonder zacht, in het Limburgse Ell op zondag 13 november zelfs 18,5 graden. Je kon in je T-shirt naar buiten. Warmterecords werden net niet verbroken.

Temperaturen omlaag

In de week daarna gingen de temperaturen flink omlaag en werd het een stuk wisselvalliger. In de nacht naar maandag 14 november werd eindelijk de eerste vorst van het nieuwe winterhalfjaar aangetekend. In Woensdrecht daalde het kwik tot 1,4 graden onder het vriespunt. Ook Ell en Arcen noteerden vorst op normale waarnemingshoogte.

Daarna volgden wisselvallige dagen. Vaak viel de regen ’s nachts of gedurende de avonduren en viel het overdag nog mee, met ook behoorlijk wat ruimte voor de zon. Maar op donderdag 17 november hield de regen langer aan en hadden we de zwaarste ochtendspits van het jaar, met in totaal bijna 1000 kilometer aan files. Aan het einde van die week draaide de wind naar het oosten tot noordoosten en werden op vrijdag 18 november de eerste sneeuwvlokken van het nieuwe seizoen waargenomen. Dat gebeurde in Groningen en Drenthe.

Sinds 1983 niet zo koud

De koudste dagen waren 19 en 20 november. Vanuit het oosten stroomde toen even veel koudere lucht het land binnen. In het noorden en midden van het land werd het die dagen niet warmer dan tussen 2 en 5 graden, met als laagste 2,1 graden op 20 november in Deelen. In de nachten kwam het toen op veel plaatsen tot lichte of zelfs matige vorst. De Bilt pakte op zaterdagochtend 19 november de eerst officiële vorst met -0,2 graden. In de avond koelde het razendsnel af tot -5,1 graden en werd direct ook de eerste officiële matige vorst gemeten. Uiteindelijk koelde het in de nacht van 20 november af tot -7 graden, sinds 1983 was het niet zo vroeg in het najaar zo koud op het hoofdstation.

Weerstation Twenthe noteerde in de ochtend van de 20ste met -8,8 graden de laagste maandtemperatuur. In twee duinpannen in het noordwesten vroor het officieus toen zelfs streng met -13,3 graden.

Eerste sneeuw

Zondag overdag begon de operatie opruiming kou alweer. De bewolking nam toe en er volgde regen, op de Veluwe en in het oosten ook ijsregen. In een strook van de Noordoostpolder naar Drenthe en

Overijssel sneeuwde het in de avond en ontstond een sneeuwdekje van 1 tot 3 centimeter. In de omgeving van Ommen viel 4 centimeter. Uiteindelijk viel op 3 dagen ergens in het land sneeuw, normaal is dit op 4 dagen het geval.

In de nacht naar maandag 21 november daalde het kwik in het Drentse Eelde nog tot bijna 6 graden onder nul, in de rest van het land bleef het kwik alweer meest boven het vriespunt. In de week daarna lagen de temperaturen bij een opnieuw naar zuidelijke richtingen draaiende wind boven normaal en bleef het wisselvallig. Toch liet overdag ook de zon zich steeds behoorlijk zien.

Mistig einde van de maand

De laatste dagen van november verliepen bewolkt en af en toe mistig. Eerst viel nog wat regen, later bleef het droog. De temperaturen gingen geleidelijk omlaag, vooral toen tegen het einde van de maand de wind naar oostelijke richtingen draaide. In de nachten kwam het lokaal tot een beetje vorst.

Ondanks het grijze einde was het een uitzonderlijk zonnige maand. Gemiddeld over het land scheen de zon 97 zonuren. Dat is veel en ruim 25 uur meer dan de gebruikelijke 70 uur. In de Achterhoek scheen de zon het meest met 113 zonuren op weerstation Hupsel. Friesland was somberder met in Leeuwarden zo’n 75 uur zon.