Smeltseizoen Groenland, ondanks oververhitte aarde, traag op gang

Terwijl de temperaturen op het grootste deel van de aarde nu extreem hoog zijn, geldt dat even niet voor Groenland. Dat heeft met de bijzondere drukverdeling van dit moment op het noordelijk Halfrond te maken. We hebben het tijdens de eerste drie weken van juni al vaker genoemd, die drukverdeling op het noordelijk Halfrond zat lange tijd behoorlijk vast, met sterke hogedrukgebieden boven Canada (daar heel heet en enorm veel bosbranden), Noord-Europa en Siberië. Aan de oostkant van het Canadese hoog kon steeds relatief koude lucht vanuit het poolgebied naar Groenland stromen. Daardoor bleven de temperaturen daar de afgelopen tijd relatief gematigd. En belangrijker, het bleef sneeuwen.

Massaverloop

De ontwikkeling van de massa van het ijs en de sneeuw op Groenland worden door de NASA met satellieten gevolgd. Het getal, dat iedere dag op deze manier tot stand komt, is een combinatie van alles wat er aan het oppervlak gebeurt. Dan kun je denken aan sneeuwval, de afsmelt van ijs en sneeuw, de afstroom van smeltwater en ijs, via de gletsjers, verdamping, condensatie van vocht en windeffecten. Voor de afkalving van het ijs aan de randen en ook de smelt van het ijs aan de basis van de ijskap zijn er nog geen getallen. Daarmee geeft het massaverloop dus nog geen compleet beeld en is het cijfer nu te rooskleurig.

Het seizoen, dat op 1 september begint, laat normaalgesproken tot en met begin juni een duidelijk positieve massabalans voor Groenland zien. Dit jaar is dat niet anders. Als je de kaart bekijkt dan zie je dat op veel plaatsen de massa van ijs en sneeuw sinds 1 september is gegroeid. Vooral in het zuiden was de balans sindsdien wel negatief. Daar was per saldo van het afsmelten van het ijs sprake. Kijk je naar het totaal sinds 1 september vorig jaar, dan is de aangroei, vooral doordat die in deze junimaand langer dan normaal aanhoudt, groter dan gebruikelijk. Inmiddels gaan de temperaturen wel omhoog, al lijkt het de komende tijd nog steeds wisselvallig te blijven. En zeker op de hogere delen van de ijskap kan de neerslag, zolang het daar koud genoeg blijft, nog steeds in de vorm van sneeuw vallen.

Niet alles kan nog worden gemeten

Om de ijskap in balans te houden, is op jaarbasis een groei van de massa met ongeveer 450 gigaton nodig, zo is het gevoel op dit moment. De gemeten massagroei is dus niet zo rooskleurig als hij lijkt, omdat (zoals eerder al aangegeven) nog niet alle bronnen van massaverlies kunnen worden gemeten. Dat verlies is er wel, zoals door de afkalving van het ijs aan de randen en de smelt aan de basis van de ijskap.

Voor het lopende seizoen staat de massabalans op dit moment op een positieve bijdrage van 600 gigaton, maar de warmste maanden beginnen nu pas. Het zal dus van de smelt en het daarbij behorende massaverlies in de komende weken tot globaal eind augustus afhangen of er uiteindelijk genoeg overblijft voor het behouden van het evenwicht.

Sneeuwval remt gevolgen opwarming vooralsnog iets

Het feit dat er, ondanks de opwarmende aarde, op de ijskappen door sneeuwval toch massawinst kan worden behaald, speelt niet alleen op Groenland, maar ook op Antarctica. De temperaturen gaan op beide plaatsen weliswaar snel omhoog, maar het is er tegelijkertijd nog wel vaak koud genoeg om de (toenemende hoeveelheid) neerslag in de vorm van sneeuw te laten vallen. Vooralsnog remt de toenemende neerslag de effecten van de oplopende temperatuur nog enigszins af. Als het té warm wordt, gaat die rem eraf en zal wel een flinke versnelling in het massaverlies optreden. Maar zover is het nog niet.

Bronnen: Polarcap.dk , Weerwoord.be