November 2020: warm en zonnig met winters toetje

De herfst en lente lijken steeds langer te worden, ten koste van de winter. Ook deze november zagen we dat weer. De gemiddelde temperatuur kwam deze maand uit op 8,9 graden. Dat is ruim 2 graden warmer dan normaal. Op een maandgemiddelde is dat flink wat. De warmste novembermaand ooit was het weliswaar niet, maar november 2020 heeft zich wel in de top-5 genesteld.

Het regende records

De maand als geheel heeft weliswaar geen record opgeleverd: vele dagen in november deden dat wel. Het toppunt was op die absurde 2 november, waar iets na middernacht in De Bilt al het datumrecord sneuvelde, en in de loop van de dag ook de hoogste temperatuur ooit in november gemeten werd. Het werd die dag uiteindelijk 19,3 graden op het hoofdstation. In het Limburgse Arcen werd het zelfs een heuse warme dag met 20,4 graden.

Er volgden nog meer dagrecords. Dit jaar schotelde ons de warmste 9 november, de warmste 14 november en de warmste 18 november voor. Daarmee staat in De Bilt het aantal officiële warmterecords van dit jaar wat betreft de maximumtemperatuur nu al op 13. Tegenover precies nul kouderecords.

Vorst veel te laat

Pas tegen het einde van de maand begonnen de temperaturen wat serieuzer te zakken. Zo nu en dan werd er al wat geflirt met het vriespunt, maar meer dan dat gebeurde er nog niet. Afgelopen nacht was er dan ineens de (winter)kers op de taart. In één nacht konden we de eerste officiële vorst van het seizoen eindelijk noteren, een maand later dan gebruikelijk. De eerste temperaturen lager dan min 5 – ‘matige vorst’ genoemd – kwamen wel precies op tijd. Het was meteen een flinke klapper: op maar liefst tien weerstations werd matige vorst gemeten. Er is zelfs geschaatst op natuurijs!

Veel zon

Maar afgezien van dit toetje had de maand verder nog weinig met winter te maken. Waar we in oktober nog flink te weinig of te veel van hadden, werd in november weer rechtgezet. Opvallend was deze november de hoofdrol van de zon, die zich veel vaker liet zien dan gebruikelijk in deze maand. Maar liefst 97 zonuren konden we noteren; gemiddeld zien we maar 63 uur zonneschijn. Daarmee was het de op 3 na zonnigste november ooit gemeten. Ook noteerde november meer zonuren dan oktober en dat is heel bijzonder.

Grijzigheid

Aan het grijze en sombere imago van de maand november werd dus niet helemaal voldaan. Toch hadden we ook regelmatig met grijzigheid te maken. Mist is gevoelsmatig toch heel typerend voor november – waarschijnlijk vooral omdat we er tijdens de korte dagen vaker iets van meemaken. Hoewel er in september en oktober ook al een paar keer flink lage(re) zichtwaarden zijn gemeten, was het op 10 november in het noorden van het land voor het eerst dat de mist de hele dag bleef hangen.

Neerslag gehalveerd

Maar over het algemeen deed de zon dus goede zaken. Daarmee was er uiteraard minder ruimte voor bewolking en neerslag. November is dan ook flink droog verlopen. Er viel ongeveer de helft van de neerslag die er normaal valt: 40 millimeter, tegenover 83 millimeter normaal. Sinds 1906 verliep november 12 keer nog droger, voor het laatst in 2018. Met een enkele zeer lokale uitschieter, viel overal te weinig. Zo was de natste plek Soest met 58 mm. In het Limburgse Echt viel maar 11 mm.

Als morgen de meteorologische winter start, is het al weer even gedaan met de winterse taferelen. Voorlopig moeten we het doen met het kleine winterprikje van november. Toch is er inmiddels een beetje hoop voor de winterfans. Daarover lees je meer in onze winterverwachting.