Wat nou klimaatverandering?!

Blijkbaar is deze kou voor sommigen niet uit te leggen wanneer de aarde opwarmt. Dat we zo staan te kijken van een koude maand of een seizoen dat te koud verloopt, zou op zichzelf al een signaal kunnen zijn dat het klimaat over de gehele lijn opwarmt; omdat we nauwelijks meer te koude perioden meemaken, valt het heel erg op wanneer het ineens wel te koud is. De echte argumentatie moet echter niet vanuit gevoelens naar voren komen, maar moet vooral in de getallen terug te zien zijn. Dus laten we eens een kijkje nemen.

De huidige lente zal uitkomen op een gemiddelde temperatuur van 8,1 graden. Dat is 1,8 graad kouder dan normaal, maar geenzins extreem. Deze lente zal niet eens in de top 30 koudste lentes ooit gemeten uitkomen! In het verleden waren er lentes die nog een stuk kouder verliepen. Zo waren de koudste lentes ooit gemeten met 6,6 graden (in 1962) en 6,8 graden (in 1955) nog een ruime graad kouder. De huidige lente voelt voor veel mensen waarschijnlijk extra koud omdat het contrast met vorig jaar zeer groot is. (Lees hier nog eens hoe de lente van 2020 verliep.)

April op wereldschaal 'gewoon' te warm

Daarnaast is het weer in Nederland (of Europa, want in een groot deel van ons continent verliep de lente koud) geen maatstaf voor het wereldwijde weer, laat staan klimaat. Laten we bijvoorbeeld eens kijken naar de afgelopen aprilmaand. Kijk je op de uitgelichte afbeelding van dit artikel, dan zie je dat Europa zich grotendeels in blauwe kleuren bevindt. Oftewel, grote delen van Europa waren (veel) te koud. Kijken we op wereldwijde schaal (zie de afbeelding hieronder) dan zien we dat Europa een van de blauwe vlekken is op een overwegend rode kaart. Het gaat hier om de temperatuuranomalie van afgelopen april ten opzichte van de normaal.

Vergelijken we het met een oudere klimaatperiode (1981-2010), zoals op de afbeelding hieronder, dan is de wereldwijde warme afwijking nog duidelijker. Europa is dan nog steeds kouder dan gemiddeld, maar wereldwijd gezien verliep de afgelopen april duidelijk te warm.

Voor de volledigheid nog even een vergelijking met een klimaatperiode in de vorige eeuw (1951-1980). Blauwe kleuren blijven bijna niet over. De afgelopen aprilmaand was in onze omgeving dus wel te koud, maar wereldwijd was het veel warmer dan normaal. Hoe verder weg teruggaan in de tijd, des te groter de wereldwijde warme afwijking. Dit vertelt ons: onze standaarden veranderen en het klimaat warmt op. Mei verloopt in onze regionen ook weer te koud, maar wereldwijd zullen we eenzelfde beeld zien als in april.

Recordhitte, maar geen recordkou

Zoomen we weer in op onze eigen omgeving, dan valt het op dat er ondanks de koude periode de afgelopen maanden geen kouderecords werden verbroken. Een wekenlange noordelijke stroming was niet genoeg voor recordkou, terwijl een paar duizend kilometer verderop, in Rusland, vele meirecords werden verbroken toen er even een zuidelijke stroming tot stand kwam. Boven de poolcirkel werd het zelfs ruim 30 graden.

1,5 graad opwarming al mogelijk binnen 5 jaar

De wereldwijde opwarming gaat dus gewoon door, daar doet een te koude periode in Nederland of Europa niks aan af. De wereldwijde temperatuurdata vertoont een continue stijgende lijn. Hoe snel het precies opwarmt is de vraag. Eergisteren kwam Scientas naar buiten met het bericht dat we volgens de WMO binnen 5 jaar al een keer de 1,5 graden opwarming mee kunnen maken. Momenteel ligt de temperatuur 1,2 graden boven de gemiddelde pre-industriële temperatuur en volgens de WMO "is de kans ongeveer 40% dat het wereldwijde jaargemiddelde in ten minste één van de komende vijf jaar tijdelijk boven de 1,5 graad opwarming zal uittorenen". Daarnaast is er "een kans van 90 procent dat tenminste één jaar tussen 2021 en 2025 het stokje over zal nemen als het warmste jaar ooit."

"Wat nou opwarming van de aarde?!" - Nou, dat dus.