"Lente", wat een contrast!

Hoe mensen het weer ervaren, hangt vaak af van het gevoel. Is het drie dagen op rij aan de frisse kant met een stevige wind en veel regen? Dan ben je al gauw geneigd te zeggen dat het 'de laatste tijd' slecht weer is, zelfs als de week ervoor de zon nog volop scheen. Zou de tweede helft van mei volop zonnig en warm of zelfs heet verlopen (spoiler alert; dat is niet het geval), dan zullen de vele sneeuwdagen eerder deze lente voor veel mensen alweer naar de achtergrond verdwijnen en is het gevoel bij de lente van 2021 gelijk weer heel anders.

Lente tot nu toe koud

Kijken we naar de cijfers, dan zien we dat er voor warmteliefhebbers wel degelijk reden tot klagen is. Normaal gesproken ligt de gemiddelde lentetemperatuur tot de huidige datum rond de 9 graden. De gemiddelde temperatuur van de huidige lente is tot nu toe slechts 7,3 graden, ruim onder het langjarig gemiddelde en veruit de koudste lente sinds 2013. Toen was het nog een stuk kouder, met tot halverwege mei een gemiddelde lentetemperatuur van 6,6 graden. De voorgaande 4 lentes waren allemaal een stuk warmer met een gemiddelde temperatuur die tot nu toe steeds zo'n 2 graden hoger lag dan de huidige lente.

Het kwam de huidige lente ook nog maar tot 3 officiële warme dagen met een maximumtemperatuur van 20,0 graden of meer, terwijl er normaal gesproken half mei al 9 warme dagen op de teller staan. Officiële zomerse dagen, met in De Bilt een maximumtemperatuur van 25,0 graden of meer, zagen we helemaal nog niet, terwijl we er daarvan halverwege mei normaal al 2 of 3 te pakken hebben. Daarentegen kwam het juist vrij vaak tot vorst. In De Bilt vroor het deze lente tot nu toe op 16 dagen, tegen 12 vorstdagen normaal.

Hoewel de gemiddelde lentetemperatuur met 7,3 graden tot nu toe duidelijk kouder is dan gemiddeld, is het bij lange na geen recordwaarde. Er zijn tientallen lentes die tot halverwege mei kouder dan dit jaar verliepen, met 1917 als dieptepunt. Toen was de gemiddelde temperatuur van de lente tot halverwege mei slechts 5,1 graad.

Feit is wel dat onze maatstaven flink anders (hoger) zijn dan vroeger, door het opwarmende klimaat. Als we naar de verwachting voor de komende twee weken kijken (waarover verderop in dit artikel meer), dan kan de lente van 2021 zomaar in de top-5 eindigen van lentes met de grootste negatieve afwijkingen ten opzichte van het langjarig gemiddelde, omdat het ernaar uitziet dat de lente over de gehele lijn een kleine 2 graden kouder gaat verlopen dan normaal. Dit is echter nog wel speculatie, omdat de weersverwachting, zeker op een termijn van 2 weken, geen garantie biedt.

Lente niet somber; meer zonuren dan normaal

Goed, genoeg over de temperatuur. De lente is tot nu toe, in tegenstelling tot het beeld dat veel mensen op het moment toch wel hebben, niet heel nat of somber. Sterker nog, op dit moment staat de lente van 2021 op een 14e plek van zonnigste zomermaanden sinds het begin van de metingen. Met landelijk 469 zonuren tot nu toe, hebben we momenteel een kleine 30 zonuren meer dan gemiddeld tot halverwege mei te pakken. Het is echter niet zo gek dat de lente niet heel zonnig aanvoelt; vorig jaar hadden we namelijk te maken met de zonnigste lente sinds het begin van de metingen. De zon scheen toen tot halverwege mei zo'n 150 uur (!) meer dan de huidige lente. Dat maakt het contrast, ondanks dat de huidige lente tot nu toe zonnig verloopt, groot.

Hoewel er voor het gevoel misschien vaak neerslag valt, is dat over de hele lente gezien eigenlijk niet het geval. Maart verliep relatief droog en april verliep qua neerslag gezien normaal, alleen mei is tot nu toe aan de natte kant, met de eerste helft van de maand zo'n 10 mm meer neerslag dan gemiddeld. Over de hele lente viel er tot nu toe landelijk 127 mm tegen 125 mm normaal tot half mei, voor wat betreft neerslag verloopt de lente dus zeer normaal.

Wat doet de rest van de lente?

Als we naar het weerbeeld van de komende dagen kijken, blijft het aan de koude kant voor de tijd van het jaar. Met maximumtemperaturen rond de 15 graden verlopen de dagen 2 tot 3 graden kouder dan normaal voor de tijd van het jaar. Ook valt er met regelmaat aardig wat neerslag. Als we twee weken vooruit kijken, zien we dat er nog geen serieuze warmte of hitte in de weerkaarten staat. Ook de neerslagkansen blijven groot, al lijkt het richting het einde van de maand wel wat droger te worden. Dit brengt natuurlijk echter geen garanties, omdat er in twee weken tijd op weergebied veel kan gebeuren.

Het lijkt er dus op dat de lente flink kouder, iets natter, maar niet per se minder zonnig dan gemiddeld zal verlopen. Hoewel het vergeleken met het verleden dus absoluut geen uitzonderlijke lente is, voelt de lente vooral vanwege het grote contrast met voorgaande jaren toch 'matig' aan voor veel mensen.

Voor de natuur een prima lente!

Voor de natuur is de huidige lente een zegen, omdat het groeiseizoen na 3 droge jaren eindelijk eens niet gelijk een neerslagtekort kent. Omdat het relatief koel is, verdampt er ook niet veel water. Samen met de relatief natte winter, zijn de (grond)watertekorten op de meeste plekken weer aangevuld, al zijn er in het oosten en zuidoosten lokaal plekken waar het grondwaterpeil nog altijd (flink) onder de normaal ligt.

De warmteliefhebbers raden we aan om nog even geduldig te blijven. De warme en zomerse dagen gaan er echt nog wel komen. Biedt dit je ook geen troost? Kijk dan hier voor nog een andere positieve noot van collega Dorien.