Gaat winter 2023 zonder storm de boeken in?
Het lijkt er steeds meer op dat de meteorologische winter, die van 1 december tot 1 maart loopt, zonder officiële storm gaat eindigen. Vrijdag wordt een onstuimige dag, maar verder dan een windkracht 7 komen we niet. Na een rustiger tijdvak neemt later volgende week de wind weer toe tijdens (winterse) buien, maar storm zit voorlopig niet in de verwachting. Sinds 2013 is een winter zonder storm niet meer voorgekomen. Ook de herfst kende geen storm, na 1933 hebben we geen stormloze herfst en winter meer gehad!Veel mensen denken dat het in de herfst het vaakst stormt, maar dat is niet waar. De maanden november (16%), december (16%), januari (19%) en februari (14%) tellen de meeste stormen. De meteorologische winter, die van december tot en met februari loopt, telt gemiddeld 4 dagen met storm in ons land en over het hele jaar tellen we er gemiddeld 7. Daarvoor moet de windsnelheid op tenminste één van de KNMI-weerstations in het land (dus niet boven zee) gemiddeld over een heel uurvak afgerond 21 m/s bedragen of meer.
Vorige winter 9 stormdagen!
Afgelopen winter stormde het op maar liefst 9 dagen, waarvan 6 dagen op rij in februari. Nooit eerder kwam het tot een serie van 6 dagen met storm in ons land, veroorzaakt door de stormen Dudley, Eunice en Franklin. Deze eeuw telt alleen de winter van 2002 net zoveel stormdagen.
Daarmee staan 2002 en 2022 op een gedeelde vierde plek wat betreft winters met de meeste officiële stormen. De winters van 1944 en 1983 telden 12 dagen met storm en in 1974 en 1990 kwam het 14 keer tot storm, een record.
Tien jaar geleden ook geen winterstorm
Groter dan vorig jaar kan het verschil bijna niet zijn. Want dit seizoen wachten we nog steeds op de eerste storm. Volgens de huidige berekeningen is de kans klein dat deze er nog gaat komen in februari. In het huidige klimaat komt het slechts één keer in 10 winters voor dat een winterstorm uitblijft. Dit gebeurde voor het laatst in 2013. Toen was er tussen 25 november 2012 en 27 oktober 2013 geen officiële storm in ons land. Nu wachten we al bijna een jaar, want storm Franklin verliet ons land op 21 februari 2022. Dat zowel de herfst als winter geen storm kennen is zeer bijzonder. Alleen in 1932/1933 is dit eerder voorgekomen!
Stormloze winters vaak koud
De straalstroom, een krachtige wind op zo’n 10 km hoogte, is de aanjager van winterstormen. Dankzij deze wind kunnen lagedrukgebieden boven de Atlantische Oceaan sterk uitdiepen en bij ons stormachtig weer veroorzaken. Ook komt er dan een portie zachte lucht mee en valt vaak behoorlijk veel neerslag.
In winters waarin de straalstroom zwakker is en begint te zwabberen, nemen hogedrukgebieden het heft in handen. Daardoor is het droger en kouder. Het is dan ook geen toeval dat alle stormloze winters van de afgelopen 50 jaar koude winters waren: 2003, 2009 en 2013.
Als verder in de tijd terug gekeken wordt tot 1910, het begin van de betrouwbare windreeks, dan komen we de winters van 1924, 1933, 1939, 1940, 1945, 1947, 1959 en 1964 tegen zonder winterstorm. Geen één van deze winters was zacht en sommigen waren zelfs zeer koud.
Wat dat betreft is deze winter een vreemde eend in de bijt. De winter is namelijk zacht en nat en van half december tot half januari stond er regelmatig een sterke straalstroom boven ons land, die de ene na de andere storing liet ontstaan en aanvoeren. Januari was wel degelijk een windrijke maand, maar simpelweg door ‘pech’ is het niet tot een winterstorm gekomen. Af en toe bereikte de wind wel windkracht 8, maar een uurvak met gemiddeld 9 Beaufort is niet gehaald.
