Kletsnatte juli 2023 was aan de koele kant en had normaal aantal zonuren
De maand juli was de maand waarin de zomer ontspoorde. Doordat het een kletsnatte maand was met landelijk 107 mm tegen 80 normaal, kwam een einde aan de droogteperiode die zich in de loop van mei en juni had opgebouwd. Ook was het een stuk minder warm dan in de junimaand en deed de zon het veel rustiger aan met landelijk 215 zonuren tegen 222 normaal. Heel bijzonder was de passage van storm Poly op 5 juli, die het in IJmuiden tot een uurgemiddelde van windkracht 11 schopte, een zeer zware storm.Met een gemiddelde temperatuur van 18,1 graden komt juli 2023 in de lijst van warmste julimaanden ooit op plaats 26 uit. In De Bilt kwam het tot 24 warme dagen (met een temperatuur boven 20 graden), eentje meer dan gemiddeld. Maar er waren slechts 6 zomerse dagen (boven 25 graden) tegen 9 normaal en 1 tropische dag (boven 30 graden) tegen 2 normaal. De warmste dagen waren 8 en 9 juli, toen het kwik op veel plaatsen tot boven 30 graden steeg. Op 9 juli werd in Arcen met 34,8 graden de hoogste temperatuur van de maand aangetekend. Een aantal stations in het zuidoosten van het land wist het in de periode van 7 tot en met 11 juli (en Ell tot en met 12 juli) tot een regionale hittegolf te brengen. Deze stations kwamen tot 3 tropische dagen en in totaal tot 8 zomerse dagen. Tot een officiële hittegolf in De Bilt kwam het in juli, evenals in juni overigens, niet.
Normale aantal zonuren
Voor wat het aantal zonuren betreft, komen we op 215 uit tegen 222 normaal gemiddeld over het land. Verliep de eerste helft van de maand nog relatief zonnig, met op 7 juli landelijk 14,6 zonuren, toen het weer in de tweede helft van de maand steeds wisselvalliger werd, kwam de zon meer en meer in de verdrukking. Donderdag 27 juli was zelfs een volledig zonloze dag, iets wat in de zomer niet vaak gebeurt. Ook op 31 juli bleef het op de meeste plaatsen grijs.
Kijken we naar de regen, dan is juli tot een kletsnatte maand uitgegroeid. Gemiddeld kwamen we op 107 millimeter uit, tegen 80 millimeter normaal. De minste regen viel in het zuidwesten, al liepen de hoeveelheden daar door het erg wisselvallige weer aan het einde van de maand nog behoorlijk op. In Oost-Maarland (Zuid-Limburg) bleef de teller steken op 55 mm. Ook in Zeeland, Brabant en het uiterste noordwesten viel lokaal minder dan 70 mm. De grootste neerslagsommen werden in het noordoosten van het land aangetekend. Onder meer in Zwolle en in Hoogeveen kwam het regentotaal in juli boven 150 millimeter uit. Hoogeveen was het natste station met 166 millimeter, Zwolle volgde met 162 millimeter.
Dankzij de vele regen in de julimaand is het neerslagtekort nauwelijks verder gestegen. Op 31 juli bedroeg het landelijk 182 millimeter, tegen ongeveer 180 millimeter aan het begin van de maand. Zaten we toen nog bij de 5 procent droogste maanden, inmiddels hebben we die lijn los moeten laten. De droogste jaren 1976 en 2018 zijn inmiddels heel ver uit beeld. Wat dat betreft zijn de grootste droogteproblemen dit jaar ook echt wel voorbij.
De maand begon gematigd
Juli begon dit jaar gematigd. De eerste dagen van de maand lagen de temperaturen onder normaal. Overdag werd het vaak niet warmer dan tussen 18 en 23 graden, de nachten verliepen aangenaam koel met minimumtemperaturen die in het noordoosten plaatsen tot iets beneden 10 graden daalden. Overdag zagen we een afwisseling van stapelwolken en zon en viel af en toe een bui, soms met onweer. Op 4 juli ontwikkelde zich aan één van die buien een kleine tornado die op de lijn Beekbergen-Klarenbeek behoorlijke schade aanrichtte. Bomen waaiden on, huizen raakten beschadigd en op de A50 kwam een caravan op zijn kop terecht. Mensen in het spoor van de tornado maakten angstige momenten mee.
Op woensdag 5 juli werd Nederland door de zwaarste zomerstorm ooit aangedaan. Een klein lagedrukgebied trok over het land en bracht zijn zuid- en westzijde een klein, maar agressief windveld met zich mee. Vooral in Noord-Holland, het IJsselmeergebied en delen van Friesland, Drenthe en Groningen ging het flink tekeer en ontstond regionaal grote schade. IJmuiden kwam meerdere uren achter elkaar tot een gemiddelde windkracht 11, een zeer zware storm en een hoogste windstoot van 146 kilometer per uur. Daarmee was de storm, die Poly was gedoopt, de zwaarste zomerstorm die ons land sinds het begin van de metingen ooit trof. Ook op andere plaatsen kwam de windvlagen ver boven 100 kilometer per uur. Behalve veel wind, bracht Poly ook veel regen met zich mee. Hier en daar viel tot ongeveer 45 millimeter. In Hoogeveen werd het slechts 16 graden, in Eindhoven 22,5 graden.
Regionale hittegolf
In de dagen daarna knapte het weer snel op doordat zich in onze omgeving een hogedrukgebied vormde dat boven Duitsland en Scandinavië terechtkwam. Het bracht bij ons de zon terug en vooral op 7, 8 en 9 juli was het warm. De Bilt noteerde op 8 juli de enige tropische dag met 32,2 graden en daarmee was het meteen officieel de warmste 8 juli ooit gemeten. In het zuidoosten kwam in het in de periode tot 11 en 12 juli in Volkel, Eindhoven, Arcen, Ell en Beek/Maastricht zelfs tot een regionale hittegolf. In de loop van zondag 9 juli passeerde vanuit het zuidwesten een eerste gebied met fikse onweersbuien. Voor de oostelijke helft van het land werd een code oranje afgekondigd. Felle onweersbuien trokken over het land. Vooral in de omgeving van Hattem en Zwolle kwam het tot hagel en viel plaatselijk 70 tot 80 millimeter.
Na een opnieuw regionaal tropische en behoorlijk zonnige woensdag 12 juli passeerde in de nacht naar de dertiende vanuit het westen een koufront, met flinke onweersbuien die plaatselijk een heuse lichtshow brachten. Daarna werd het langzaam minder met het weer. Lagedrukgebieden, die vanaf de Oceaan naar de Noordzee trokken, kregen het weer in Noordwest-Europa geleidelijk steviger in de greep. Op 14 juli werd het in het zuidoosten nog zomers warm, op 15 juli zelfs in het grootste deel van het land. Wel vielen later die dag flinke (onweers)buien en stond op de Houtribdijk even een windkracht 8.
Onderkoelingsverschijnselen
Ook op 16 en 17 juli waaide het flink, aan zee werd af en toe een windkracht 8 gehaald. Nu en dan vielen buien en op 17 juli gingen die hier en daar weer met fiks onweer en plaatselijk ook hagel gepaard. Tijdens de week waarin de Nijmeegse 4Daagse werd gehouden, wisselden wolken en de zon elkaar af. Nu en dan viel een bui, maar er waren ook langdurige droge perioden. In de nachten daalde de temperatuur af en toe tot beneden 10 graden. Sommige deelnemers aan de 4Daagse hadden er bij de start op de laatste dag, vrijdag 21 juli zelfs zoveel last van dat ze met onderkoelingsverschijnselen te maken kregen. In Eelde daalde het kwik toen tot 7,0 graden in de nacht, in de omgeving van Nijmegen was het 9 graden. Overdag kwam het kwik van noord naar zuid vaak tussen 20 en 24 graden uit.
Na een windrijk weekend met een paar buien en op zondag 23 juli ook een tijdje regen begon de laatste, ook zeer wisselvallige week van juli. Op 24 juli trokken een koufront, een trog en nog een front over het land met in de nacht in het zuiden hier en daar al grote neerslaghoeveelheden. In het zuidoosten van Brabant viel hier en daar meer dan 40 millimeter. Overdag kwamen er verspreid fikse buien met onweer en hagel achteraan. Ook toen liepen de totalen hier en daar flink op. Bladel kwam tot 44 millimeter.
De maand eindigde kletsnat
Was het op 25 juli even wat rustiger, op 26 juli trokken forse onweersbuien over die op het spoor tot flinke overlast leidden. Donderdag 27 juli was een echte regendag en de dagen daarna wisselden wolken, de zon en enkele buien elkaar af. Het bleef daarbij maar waaien. Aan zee stond vaak een windkracht 6, soms 7 en ook in het binnenland was de wind vaak erg vlagerig. De maand eindigde op 31 juli nat en met veel regen. Voor het scheiden van de markt kwam er hier en daar opnieuw meer dan 35 millimeter aan regenwater bij.
