Herfst 2021 was opvallend rustig en zeer zacht
Met een gemiddelde temperatuur van in De Bilt 11,6 graden is de herfst van 2021 een stuk warmer verlopen dan normaal. Het gebruikelijke gemiddelde in de herfst is 10,9 graden, daar zaten we dit jaar 0,7 graden boven. Sinds 1901 verliep de herfst slechts 5 keer nog warmer, en al deze jaren vielen vanaf 2005. Met gemiddeld over het land 370 uren zon tegen 349 normaal was het vrij zonnig en met landelijk ongeveer 206 mm tegen 245 mm gebruikelijk was het vrij droog. Opmerkelijk is dat de herfst slechts 5 keer nóg rustiger is verlopen dan dit jaar.September was een opvallend warme, droge en zonnige nazomermaand. Met in De Bilt een gemiddelde temperatuur van 15,9 graden tegen 14,7 graden normaal was september de op 6 na warmste sinds 1901. Het aantal warme dagen van 20 graden of meer kwam uit op 22 tegen 12 normaal. Alleen in 1999, 2006 en 2016 lag dit aantal nog hoger met respectievelijk 24, 26 en 26 zomerse dagen. Met landelijk 29 millimeter tegen 79 normaal viel september door het natte slot nét buiten de top-10 van droogste septembermaanden. Verder was september alleen in 2003 en 2014 nog rustiger dan dit jaar.
Meer zomerse dagen dan in augustus
In De Bilt kwam de temperatuur op 3 dagen boven 25 graden uit tegen 2 zomerse dagen normaal. Voor het eerst sinds 2006 telde september flink wat meer zomerse dagen dan augustus. In de oogstmaand bleef de teller dit jaar op slechts 1 officiële zomerse dag steken. In Arcen (Noord-Limburg) werden 6 zomerse dagen geteld. Het Groningse Nieuw-Beerta noteerde op 9 september de landelijk hoogste temperatuur van deze herfst met 28,5 graden.
Over de hele herfst kwam het in De Bilt tot 22 warme dagen van tenminste 20 graden, tegen 14 normaal. Dit aantal was slechts 8 keer hoger sinds 1901, voor het laatst in 2018. Toen waren er 26 warme dagen en het record staat op 1959 met 31 warme dagen.
Soms kon het ook al flink afkoelen met aan de grond temperaturen iets onder het vriespunt. Dit gebeurde op 21 september voor het eerst met in Woensdrecht -0,1 graad op klomphoogte. Op andere plekken in de duinen en op de Veluwe was het op niet-officiële meetpunten nog wat kouder.
Ook oktober was warm en kletsnat
Met een gemiddelde temperatuur van 11,6 graden tegen 10,9 graden normaal verliep ook oktober warm. Vooral in het westen was het ook een erg natte maand, terwijl het zuidoosten weinig neerslag kreeg. In Zoetermeer viel maar liefst 188 mm. Met landelijk gemiddeld 106 mm tegen 84 mm normaal was oktober de tot nu toe natste maand van 2021 terwijl het aantal zonuren rond normaal lag.
Het kwam in oktober opnieuw tot natte dagen, waarbij er op 21 oktober in het noordwesten van het land lokaal meer dan 50 millimeter viel. Assendelft kwam uit op 58 millimeter en Marken was met 68 millimeter de natste plaats van Nederland. Het leverde nog een extra dag met extreme neerslag op, waarmee het totale aantal dagen met zware neerslag dit jaar inmiddels op 19 staat. Dat zijn er al 3 meer dan in het vorige recordjaar 2006 en het jaar is nog niet voorbij.
In het binnenland kwam het soms al tot lichte vorst, de eerste vorst van het najaar werd op 16 oktober gemeten met -0,5 graden in Twenthe en -0,6 graden in Ell.
November was een tikkeltje te zacht
November, de laatste van de drie herfstmaanden, eindigde met een gemiddelde temperatuur van 7,4 graden als een tikkeltje te zacht. Landelijk viel minder neerslag dan gebruikelijk met circa 74 mm tegen 82 mm normaal, met de meeste regen in het westen van het land. In een smalle kuststrook viel maar liefst 100-130 mm (Bergen 142 mm), tegen amper 40 mm in delen van Limburg. Het aantal zonuren lag net als in oktober rond normaal. In de kustgebieden vroor het helemaal niet, elders gemiddeld een paar nachten. In De Bilt viel de eerste officiële vorst pas op 22 november en dit was bijna 3 weken later dan normaal. Een normale herfst telt 6 nachten met vorst op het hoofdstation, dit jaar werd op slechts 2 dagen vorst gemeten. In het Limburgse Ell vroor het 10 nachten, waarvan 9 keer in november.
Tweede helft steeds kouder
Koude lucht uit de poolstreken bereikte ons land aan het eind van de maand november. Op 26 en 27 november viel veel neerslag, op in het westen en midden op grote schaal 20-30 mm en lokaal nog wat meer. Op 26 november werden in de loop van de dag de eerste kletsnatte vlokken gezien. In de nacht naar 27 november en in de ochtend bleef de sneeuw in het oosten van Brabant en de hogere delen van Gelderland ook eventjes liggen. Plaatselijk viel 2-3 cm. Ook was het koud, in de ochtend van 27 november daalde de temperatuur in Woensdrecht naar -4,2 graden, de laagste temperatuur van deze herfst. Ook overdag was het koud, in De Bilt bleef het kwik steken op 3,8 graden. De maand eindigde bewolkt, zacht en kletsnat.
In totaal sneeuwde het in ons land op 4 dagen en dat is heel normaal. Op 27, 28 en 29 november bleef de sneeuw op sommige plaatsen even liggen. Normaal telt de herfst 2 dagen met een sneeuwdek in ons land.
Rustige herfst
De herfst telt slechts één herfststorm met op 21 oktober een uurvak windkracht 9 in Cadzand, daarbij werden in Zeeland windstoten tot 106 km/u gemeten. Ook werden deze dag tornado’s gezien. Normaal telt de herfst 2 stormen. Sinds het begin van de windmetingen in 1906 verliep de herfst slechts 5 keer nog rustiger dan dit jaar, voor het laatst in 2016. De gemiddelde windsnelheid was slechts 14,8 km/u tegen 16,9 km/u normaal. November was zelfs sinds 1958 niet zo rustig als dit jaar.
